4  listopada Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zorganizował po raz drugi Forum Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej Kujaw i Pomorza. Forum realizowane było w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

Podczas Forum, hodowcy świń z całego województwa dyskutowali o bieżącej sytuacji  na rynku trzody, a szczególnie o chorobie Afrykańskiego pomoru świń (ASF) i jego wpływie na tę branżę. Afrykański pomór świń pojawił się po raz pierwszy na terytorium Polski w lutym 2014 roku i do tej pory wykryto 113 przypadków ASF u dzików i 23 ogniska ASF u świni domowej. ASF to choroba wirusowa dzików, świń i świniodzików, która powoduje bardzo duże straty ekonomiczne w hodowli powodowane padnięciami zwierząt.

O bioasekuracji ferm trzody chlewnej w związku z zagrożeniem ASF mówił prof. dr hab. Roman Kołacz z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Prelegent przedstawił najczęstsze przyczyny szerzenia się tej jednostki chorobowej. Zwrócił uwagę na to, że wirus afrykańskiego pomoru świń przenoszony jest przez zakażone dziki, świnie, ale także pośrednio przez paszę, wodę, ścioły, środki transportu i ludzi, którzy mają kontakt z zakażonym zwierzęciem. Zadaniem właścicieli ferm trzody chlewnej jest takie zabezpieczenie obiektów, aby wirus nie przedostał się na teren chlewni. Odpowiednia bioasekuracja, o której mówił profesor to takie przedsięwzięcie, które ma na celu niedopuszczenie do wystąpienia na fermie czynników infekcyjnych, a w przypadku ich zaistnienia ma doprowadzić do całkowitego ich wyeliminowania. Gospodarstwa prowadzące chów i hodowlę trzody chlewnej powinny zabezpieczyć swoje obiekty poprzez stosowanie ogrodzenia, śluz dezynfekcyjnych, siatek w oknach. Powinien zostać wdrożony program monitorowania i zwalczania gryzoni. Powinno się również ograniczyć wizyty osób postronnych, a osoby przebywające w budynkach powinny używać odzieży ochronnej i obuwia ochronnego. Chlewnie powinny zostać wyposażone w maty dezynfekcyjne, a wjeżdżające pojazdy powinny przejeżdżać przez specjalne śluzy wypełnione środkiem dezynfekcyjnym. Tylko takie zabezpieczenie obiektów i wysoka świadomość właścicieli pozwoli na to aby wirus ASF nie rozprzestrzenił się na dalsze terytorium kraju.

Kolejnym prelegentem był lekarz weterynarii Bogusław Zakrzewski z firmy MSD Animal Health, który w bardzo obrazowy sposób przedstawił zgromadzonym rolnikom jak poprawić warunki środowiskowe w chlewniach. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na mikroklimat chlewni, a szczególnie na właściwą wentylację. Omówił jak właściwie dobrać parametry urządzeń, tak aby zwierzęta przebywające w budynkach czuły się komfortowo i w pełni mogły wykorzystać swoją produkcyjność. Zaznaczył, że niepoprawnie działający system wentylacji prowadzić może do obniżenia parametrów rozrodu loch, zmniejszenia przyrostów, a także do wystąpienia chorób układu oddechowego świń.

Zagadnienia dotyczące utrzymania loch w grupach technologicznych i zarządzania rytmem produkcji omówił doktor weterynarii Piotr Kołodziejczyk z firmy POLSUS. Wykładowca scharakteryzował systemy utrzymania loch w sektorze krycia, loch prośnych i porodówek. Maciory prośne można utrzymywać w technologii na ściółce lub bezściełowej. Ta pierwsza wymaga lekkiego spadu posadzki, ze względów organizacyjnych jest coraz rzadziej spotykana. Przy zastosowaniu podłogi rusztowej ważne jest, aby pamiętać, że 1,30 m²  na sztukę powierzchni musi być tzw. powierzchnią litą, czyli taką, której otwory odpływowe nie mogą stanowić więcej niż 15% powierzchni. Dla loszek hodowlanych powierzchnia lita musi być nie mniejsza niż 0,95 m². W sektorze loch prośnych podobnie jak w sektorze krycia należy wszystkim lochom zapewnić jednoczesny dostęp do koryta. Tu najczęściej spotykanym i sprawdzonym rozwiązaniem jest długie koryto, jednak ze względu na hierarchię w każdej grupie wzdłuż całego koryta należy zapewnić tzw. przegrody barkowe, które pozwolą spokojnie wyjeść paszę każdej maciorze. Paszociągi podające paszę do indywidualnych dozowników, których liczba odpowiada liczbie loch/loszek w kojcu umożliwiają indywidualne żywienie macior w tym okresie. Długie koryto pozwala również na zamontowanie zaworów samopoziomujących wodę, dzięki czemu lochy mają stały dostęp do czystej i świeżej wody. Często montowane są również tradycyjne poidła smoczkowe, choć jest to droższe rozwiązanie i ogranicza spożycie wody. Pamiętajmy, że średnio przyjmuje się, że świnie powinny wypijać ok. 10% masy swojego ciała (locha ważąca 200 kg wypija zatem ok. 20 l wody/dobę, zimą ok. 15 l/dobę). Dlatego należy zapewnić im dostęp do odpowiedniej liczby poideł o przepływie wody 2-2,5 l/min. W przypadku kojców grupowych duże znaczenie ma takie zamontowanie poideł, aby awaria jednego nie wyłączała z działania pozostałych. Na koniec swojego wykładu prelegent stwierdził, że perspektywy utrzymania się na rynku mają jedynie ci, którzy oprą swoją działalność na wiedzy i ciągle zdobywanym doświadczeniu oraz będą wykorzystywać nowoczesne technologie.

Drugiemu Forum towarzyszyły również stoiska firm działających na rzecz rolnictwa, takich jak: Agencja Rynku Rolnego, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Bank Gospodarki Żywnościowej BNP Paribas i SANO. Przedstawiciele firm prezentowali na nich programy pomocowe i środki wspierające sektor producentów trzody chlewnej. W dyskusji, która odbyła się na zakończenie Forum, hodowcy podkreślali, że wszystkie poruszane tematy są bardzo ważne dla rozwoju hodowli i życzyli sobie lepszej i stabilniejszej sytuacji na rynku świń.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”

Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznej

Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

– Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Stanisław Piątkowski, KPODR w Minikowie

Fot. M. Rząsa

14 października 2016 r. w siedzibie Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy odbyło się seminarium informacyjno-promocyjne poświęcone Programowi Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 „Wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym” i działaniu „Współpraca”. Organizatorem spotkania była Agencja Rynku Rolnego OT w Bydgoszczy.

Podczas spotkania koordynator SIR z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie – Zygmunt Grudny przedstawił zasady tworzenia Grup Operacyjnych na rzecz innowacji i wsparcia w ramach działania „Współpraca” PROW 2014-2020.   

W seminarium udział wzięli m.in. przedstawiciele: Agencji Rynku Rolnego, Poseł na Sejm Jan Krzysztof Ardanowski, przedstawiciele Agro Klastra Kujawy, Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego oraz Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”

Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznej

Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

– Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

14.10.2016 roku, w Żninie w Hotelu Martina, w ramach projektu SIR ,,Kujawsko-Pomorska Wieprzowina produkowana z wykorzystaniem polskiego białka pochodzenia roślinnego” odbyło się spotkanie inauguracyjne, otwierające cykl 5 warsztatów. Celem spotkania było ułatwianie tworzenia i funkcjonowania sieci kontaktów pomiędzy rolnikami, podmiotami doradczymi, jednostkami naukowymi, przedsiębiorcami sektora rolno-spożywczego oraz pozostałymi podmiotami zainteresowanymi wdrażaniem innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

Uczestnikom spotkania inauguracyjnego zostały przedstawione zasady funkcjonowania Sieci Innowacji w Rolnictwie i na Obszarach Wiejskich (SIR) oraz zasady tworzenia Grup Operacyjnych w ramach działania „Współpraca”. Uczestnicy wykazywali zainteresowanie nowym działaniem, czego potwierdzeniem była długo dyskusja i wiele pytań dotyczących warunków przystąpienia do grupy i wynikających z tego korzyści. Prowadzący w sposób wyczerpujący starali się odpowiedzieć na zadane pytania przybliżając uczestnikom zasady działania SIR.

Temat, który również poruszył słuchaczy nawiązywał do afrykańskiego pomoru świń, prelegenci zaznaczyli jak ważny, a zarazem jak mało znany jest to problem. Nie sposób było nie wspomnieć o zagrożeniu wynikającym z zakupu warchlaków z nielegalnych źródeł oraz niskiej świadomości polskich hodowców na temat samego wirusa oraz dróg jego rozprzestrzeniania się. Po tych informacjach nastąpiło zapoznanie uczestników spotkania z programem warsztatów i omówieniem idei ich poszczególnych elementów. Również na potwierdzenie zainteresowania konsumentów, rynkiem żywności o wysokiej jakości została przedstawiona prezentacja zawierająca badania konsumenckie z województwa kujawsko-pomorskiego.

Spotkanie zakończyło się deklaracją przybycia i dalszej chęci rozmowy – jak również działania – na mających się odbyć pierwszych warsztatach z żywienia trzody chlewnej krajowymi źródłami białka już 20.10.2016 roku w KPODR w Minikowie.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”

Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznej

Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

– Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Marzena Nowacka, Aleksander Bomberski, KPODR Minikowo

Fot. A. Mońko

Prezentacja do pobrania

W dniach 2-8 października 2016 r. odbył się wyjazd studyjny do Francji. Wyjazd ten był finansowany z projektu w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR). Uczestnikom wyjazdu zostały przedstawione założenia SIR, zasady udziału w programie oraz korzyści z niego wynikających. Głównym celem wyjazdu było zapoznanie uczestników z innowacyjnymi rozwiązaniami w zakresie hodowli zwierząt gospodarskich we Francji.

Uczestnicy mogli podziwiać zróżnicowany górzysty krajobraz Francji oraz liczne pastwiska, na których pasły się stada bydła ras mięsnych.  W wyjeździe uczestniczyli hodowcy bydła, doradcy i specjaliści z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz pracownicy naukowi z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”

Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

– Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Pierwszego dnia pobytu we Francji uczestnicy odwiedzili dwa gospodarstwa utrzymujące bydło ras mlecznych w okolicach miejscowości Lyon. Pierwsze z nich należało do pana Jérôme Fayolle i było zlokalizowane w malowniczej miejscowości La Chêvre położonej ok. 600 m n.p.m. Powierzchnia gospodarstwa wynosi 40 ha, w tym 20 ha dzierżawy. Struktura upraw to: 8 ha kukurydzy, 8 ha jęczmienia, 8 ha mieszanek trawiastych i 16 ha stanowią łąki.

Gospodarstwo specjalizuje się w hodowli bydła rasy Montbeliarde. Średnio od krowy uzyskuje się 7500-8000 litrów mleka. Według hodowcy rasa Montbeliarde jest bardzo żywotna i odporna szczególnie na choroby metaboliczne. Stado krów pana Jerome’a znajduje się pod kontrolą użytkowości mlecznej. Jego krowy zajmują czołowe miejsca na wystawach hodowlanych we Francji. Pan Jérôme posiada matki buhajów i stosuje embriotransfer zarodków. Zabieg embriotransferu zarodków był zaprezentowany podczas naszej wizyty. Dochód w gospodarstwie osiąga się ze sprzedaży mleka, jałówek i krów hodowlanych, byczków pochodzących z krzyżowania rasy Montbeliarde z rasą Charolaise oraz ze sprzedaży zarodków.

Drugie gospodarstwo mleczne, należało do państwa Mr Laurent Dumont, Mrs Albane Dumont oraz pana Emmanuel’a Durand. Znajdowało się w miejscowości La Croix de la Faye. Gospodarstwo liczy około 210 hektarów pastwisk i łąk położonych na terenach górzystych od 600 do 1400 m n.p.m. Rolnik zajmuje się hodowlą bydła rasy Abondance. Rasa ta pochodzi z pogranicza francusko-szwajcarskiego (z Alp), gdzie była hodowana od XII wieku. Od XIX wieku prowadzi się dla tej rasy księgi hodowlane. Hodowca posiada 30 krów. Wydajność roczna w stadzie to około 4500 litrów mleka o składzie białka 3,4% i tłuszczu 3,6-3,8%. Stosunek tłuszczu do białka w mleku krów tej rasy jest optymalny do produkcji sera pleśniowego. Gospodarstwo produkuje i sprzedaje własne sery pleśniowe pod nazwą Fourme. Czas dojrzewania tego sera wynosi 6 miesięcy.

Produkcja i przechowywanie sera pleśniowego z mleka krów rasy Abondance

5 października, był to dzień spędzony na Europejskich Targach Hodowlanych w Clermont-Ferrand. Targi Sommet de L’élevage umieszczone są w sercu Masywu Centralnego, największego regionu hodowli bydła ras mięsnych w Europie. Jest to jedna z największych międzynarodowych imprez sektora produkcji zwierzęcej. Na targach zaprezentowano 22 rasy bydła mięsnego i mlecznego, razem około 1300 szt. Oprócz zwierząt na targach zaprezentowało się około 1400 firm (w tym 270 firm zagranicznych). Firmy reprezentowały następujące branże: żywienie zwierząt, genetyka, warunki zootechniczne i zdrowotne  utrzymania zwierząt, urządzenia udojowe, usługi i sprzęt do prowadzenia hodowli, budownictwo inwentarskie, energia odnawialna, mechanizacja rolnictwa.

Wieczorem odbył się pokaz francuskich ras bydła, owiec i koni. Pokaz zorganizowano w zamkniętej hali z dużym ringiem wyścielonym trocinami. Hala była profesjonalnie oświetlona i nie zabrakło specjalnych efektów świetlnych.  Pokaz był przygotowany dla gości zagranicznych.

Trzeciego dnia w godzinach przedpołudnowych uczestnicy wyjazdu studyjnego mieli możliwość odwiedzić pana Olivier’a Pascal’a z miejscowości Mouly, który zajmuje się hodowlą bydła mięsnego, która jest prowadzona na powierzchni 140 ha. Większość użytków rolnych w gospodarstwie zajmują pastwiska ale uprawia się również takie rośliny jak jęczmień, pszenicę i pszenżyto.  Pan Oliver posiada stado 56 krów rasy Charolaise, które znajduje się pod kontrolą użytkowości mięsnej. Zwierzęta w czasie zimowym przebywają w oborze wolnostanowiskowej na głębokiej ściółce o powierzchni 1500 m². Latem, jesienią i wiosną przebywają na pastwisku. Gospodarz prowadzi sprzedaż odsadków. Odsadki przebywają razem z krowami przez 9-10 m-cy osiągając masę 400 kg. Sprzedaje on również buhajki hodowlane. W oborze można było zobaczyć kamerę do monitoringu krów. Kamera była zamontowana na szynie zamontowanej wzdłuż budynku. Podczas wizyty hodowca zaprezentował nam używając swojego telefonu komórkowego możliwość obserwacji każdego miejsca w swojej oborze. Bardzo interesujący okazał się kojec porodowy, w którym był zamontowany system ruchomej barierki do unieruchamiania krów podczas porodu. W oborze znajduje się nowoczesny poskrom do pielęgnacji cieląt.

Po zakończeniu wizyty w gospodarstwie uczestnicy powrócili na teren Europejskich Targów Hodowlanych w Clermont-Ferrand. W tym dniu odbyło się spotkanie z przedstawicielami stowarzyszeń hodowców poszczególnych ras, którzy przekazali nam informacje o zaletach danej rasy oraz o tym czym się zajmują na co dzień.

tekst i fot. Marta Adamowicz, Anna Mońko, Stanisław Pater

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie