Warsztaty przyrodnicze pn. „Ochrona zasobów przyrodniczych na obszarach wiejskich”, wpisane do Planu Operacyjnego KSOW+ 2025.

29 lipca oraz 5 sierpnia 2025 roku Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie miał przyjemność zaprosić rolników, mieszkańców obszarów wiejskich oraz doradców rolniczych na warsztaty przyrodnicze pn. „Ochrona zasobów przyrodniczych na obszarach wiejskich”. W każdym spotkaniu udział wzięło 15 osób.

Warsztaty przeprowadził Dawid Kilon – pasjonata, ornitolog, przyrodnik, rysownik, podróżnik, fotograf przyrody, wykładowca na Politechnice Bydgoskiej.  Podczas warsztatów uczestnicy dowiedzieli jak duże znaczenie w naszym życiu odgrywa różnorodność biologiczna. Wykładowca pokazał do jak wielkich zmian w populacji wybranych  gatunków roślin i zwierząt doprowadziło uproszczenie krajobrazu oraz intensyfikacja produkcji rolnej. Znikają ostoje przyrody, środowiska marginalne (zakrzaczenia, zadrzewienia, mokradła), które są miejscem życia naszych sprzymierzeńców. Jednym z wielkich zagrożeń dla przyrody są gatunki inwazyjne, czyli takie gatunki, które wskutek działalności człowieka zostały wprowadzone poza obszar swojego naturalnego występowania. Niosą one duże ryzyko zaburzeń w funkcjonowaniu lokalnych, ewolucyjnie ustabilizowanych biocenozach, ponieważ zdolne są w krótkim czasie zdominować rodzime populacje, a nawet całe ekosystemy. Gatunki inwazyjne konkurują z rodzimymi o pożywienie i siedliska, a także tworzą hybrydy z gatunkami rodzimymi. Mogą być przyczyną bezpośredniej toksyczności, być rezerwuarem pasożytów i nosicielami patogenów. Wypierają rodzime gatunki i zubażają pulę genową środowiska przyrodniczego.

Jeśli nie zatrzymamy szalonego tempa spadku bioróżnorodności czeka nas katastrofa ekologiczna. Nasze nieograniczone potrzeby, ciągły pęd po wyższe plony, ekstremalny konsumpcjonizm powoduje wymieranie kolejnych gatunków. W ten sposób ograniczamy sobie możliwość korzystania  z usług ekosystemowych, które są podstawą naszego przeżycia i dobrobytu.

Wykładowca przedstawił niezwykle ważną rolę zapylaczy w przyrodzie. Pokazał wiele przykładów praktyk przyczyniających się do ochrony gatunków zapylających. Ponadto przedstawił sytuację płazów i ptaków. Omówił praktyczne działania, które możemy podjąć by przyczynić się do poprawy jakości ich życia, co przełoży się z czasem na zwiększenie liczebności tych gatunków.

Podczas praktycznej części warsztatów uczestnicy udali się w teren, by bliżej poznać gatunki zamieszkujące w okolicy. Z uwagi na miejsca szkoleń, zlokalizowane w bogatej przyrodniczo okolicy (łąki, las, rzeka, stawy rybne) mieli możliwość podziwiać liczne gatunki charakterystyczne dla występujących siedlisk. Dzięki lunecie poznali detale charakterystyczne dla obserwowanych gatunków. Po powrocie z terenu uczestnicy namalowali na pierwszych warsztatach bociana, który jest ptakiem bardzo charakterystycznym dla naszego kraju. Symbolizuje w kulturze ludowej wiosnę, odrodzenie przyrody, płodność i szczęście. Podczas drugich warsztatów uczestnicy odwzorowali zimorodka, małego rybożernego ptaka, związanego z rzekami, jeziorami, kanałami. Zimorodek gniazduje w długich norach wydrążonych w piaszczystych skarpach, jest objęty ochroną gatunkową.

Była to doskonała okazja, żeby dokładnie poznać wybrane gatunki. Wykładowca omówił budowę ptaków, siedliska w którym występują, potrzeby pokarmowe, zwyczaje godowe, a także opowiedział  wiele ciekawostek związanych z tymi gatunkami. Na koniec warsztatów każdy uczestnik otrzymał karmnik dla ptaków. Dzięki niemu w okresie zimowym ptaki będą mogły korzystać z dodatkowej stołówki. Jest to działanie, które przełoży się na wymierne efekty i wesprze populację ptaków.

Tematyka warsztatów była nie tylko niezwykle ciekawa, ale również bardzo potrzebna, gdyż kwestia różnorodności biologicznej dotyczy każdego z nas, a skutki jej spadku wszyscy dotkliwie odczujemy. Ważna jest świadomość tego procesu oraz praktyczna wiedza na temat dobrych praktyk sprzyjających bioróżnorodności.

Tekst i zdjęcia: Ilona Oleś, KPODR w Mnikowie  

Warsztaty przyrodnicze współfinansowane zostały ze środków Unii Europejskiej
w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

Operacja realizowana przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

Instytucja Zarządzająca Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
– Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.