23 kwietnia br. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie przy współudziale środków pochodzących z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu zorganizował szkolenie online pn. „Leki z Bożej apteki – ukryta historia ziół”. Wykładowcami na szkoleniu były Dorota Greń-Grajewska i Anna Musioł reprezentujące Beskidzki Dom Zielin „Przytulia” w Brennej. Pani Anna oraz pani Dorota są rodowitymi góralkami śląskimi i pasjonatkami folkloru. Podczas szkolenia zostały omówione zagadnienia dotyczące funkcji ziół w dawnej kulturze ludowej oraz właściwości ziół i ich niecodzienne zastosowanie wśród ludności wiejskiej. Tematyka ziół jest obecnie bardzo popularna i cieszy się dużym zainteresowaniem. W wydarzeniu wzięło udział 116 osób.

Prelegentki przekazały informacje o ziołach w kontekście kulturowym. Przypomniały o podstawowych właściwościach tych niezwykłych roślin, które zawierają substancje aktywne wspomagające nasz organizm. Omówiły czasy, gdy wiedzę o ziołach posiadały tylko nieliczne osoby zwane zielarkami i czarownicami. Dziś dostęp do wiedzy jest łatwiejszy i warto nabyć chociażby te podstawowe informacje, bo zioła to dobrodziejstwo, które rośnie wokół nas. Pani Anna i pani Dorota przypomniały uczestnikom szkolenia podstawowe zasady zbieractwa. Zioła zbieramy w miejscach oddalonych od ruchliwych dróg, pół uprawnych gdzie istnieje ryzyko oprysków rolniczych. Należy zbierać tylko tyle ile jest nam potrzebne i pozostawić dla innych, dla owadów i przyrody, aby mogła ponownie się rozwijać. Uczestnicy zostali również zapoznani z surowcami zielarskimi, np.: korzeń, ziele, kora, owoce, szyszki. Wskazówkami w jaki sposób przechowywać i używać ziół np. w kuchni czy domowej apteczce. Dawniej zioła były jedyną alternatywą dla wiejskiej ludności w leczeniu wielu schorzeń. Brakowało lekarzy, a ceny leków syntetycznych były poza zasięgiem większości osób. Dlatego ludzie korzystali z umiejętności i wiedzy starszych osób posiadających wiedzę na temat tych niezwykłych roślin.

Pani Anna i pani Dorota omówiły podstawowe gatunki ziół, które są łatwo dostępne dla każdego, to. m.in. dziurawiec, mniszek lekarski, pokrzywa, krwawnik, lebiodka pospolita nazywana „dobra myśl”, rozmaryn, czosnek niedźwiedzi.

Uczestnicy spotkania uzyskali szereg informacji na temat wykorzystywania ziół w obrzędowości, która była ważnym elementem życia i wyglądała różnie w danym regionie Polski. Wiadomo, że obrzędy są powiązane z magią i wiarą w magiczną moc danych roślin. Do dziś przy okazji różnych świąt wykorzystuje się określone rośliny, np. w czasie Wielkanocy ludzie przygotowują palmy z  wierzbowych gałązek, wiecznie zielonego bukszpanu, suszonych traw i ziół.

Zostały omówione funkcje użytkowe ziół. Wykorzystujemy je jako barwniki do tkanin, budulec, produkcja materiałów z lnu, pokrzyw, konopi. To również inspiracja w sztuce, jubilerstwie oraz muzyce.

Szkolenie zakończyło się pytaniami uczestników, na które odpowiadały prelegentki.

Temat ziół, kultury ludności górali z Beskidu śląskiego oraz sposób w jaki Pani Anna Musioł i pani Dorota Greń-Grajewska przekazały informację uczestnikom, okazał się bardzo interesujący. Uczestnicy podsumowali spotkanie wpisami: „Niesamowita wiedza”, padło wiele podziękowań dla prowadzących i organizatorów. Przed spotkaniem Pani Anna wspomniała, iż ma nadzieję, że po tym spotkaniu uda się obudzić refleksję uczestników dotyczącą bycia częścią ekosystemu, oraz ugruntować potrzebę poznawania najbliższego otoczenia i dbałości zarówno o wiedzę przekazywaną z pokolenia na pokolenie, jak i ten kawałek „bożej apteki”, który każdy z nas ma we własnym ogródku. Myślę, że cel został osiągnięty i dzięki temu szkoleniu zioła zagoszczą w domach naszych uczestników.

Relacja: Natalia Czyżewska-Suchoń