Wybory życiowe, decyzje o byciu rolnikiem, o inwestowaniu i rozwijaniu gospodarstwa nie mogą być podejmowane pod wpływem masowo napływających i wycinkowych bieżących bodźców z rynku dóbr inwestycyjnych, konsumenckiego, instytucjonalnego, czy kadencyjnych kampanii polityki. Osadzenie zamysłów rolników w szerszej i długookresowej perspektywie jest najważniejsze.

Doceniając wagę tej tematyki KPODR zorganizował 26 lutego 2020 r. w Minikowie konferencję pt. Co powinien wiedzieć rolnik podejmujący inwestycje? W referacie otwierającym spotkanie pt. Rolnictwo rodzinne we współczesnym świecie – uwarunkowania – wyzwania – transformacja uznany autorytet naukowy, prof. dr hab. Józef S. Zegar (IERiGŻ-PIB) przedstawił ewolucję gospodarstw rodzinnych oraz spodziewane tendencje w rolnictwie doby globalizacji. Szczególnie interesujące dla licznej grupy rodzin z naszego regionu, które zawodowo zajmują się produkcją rolniczą i oczekują, że będzie ona w przyszłości, jedynym bądź podstawowym źródłem ich dochodów, będą następujące konkluzje:

– Wzrost kosztów pracy, postawi rolnictwo w trudnej sytuacji – nie będzie ono w stanie konkurować płacami z działami przemysłu i usług, również w pozyskaniu do pracy migrantów (ci coraz częściej podążą też za zarobkami na zachód, np. do Niemiec).

– Znaczenia nabiera jakość produktów (i szerzej życia) – to szansa i wyzwanie dla rolników. Światowe bezpieczeństwo żywnościowe w dużej mierze zapewni zmiana diety żywieniowej (mniej mięsa a więcej białka roślinnego i przede wszystkim warzyw oraz owoców), ograniczenie strat surowców rolnych i marnotrawstwa żywności oraz poprawa redystrybucji.

– Zasoby surowców są ograniczone, np. fosforytów i wody, a środowisko ma nieprzekraczalne granice wydolności do samoreprodukcji. Paradygmat gospodarki ustawicznego wzrostu, dyktatu PKB i nakręcanego konsumpcjonizmu będzie musiał być zakwestionowany na rzecz paradygmatu zrównoważonego życia i rozwoju.

– Globalizacja stwarza problemy, które można rozwiązywać tylko w światowym współdziałaniu – trzeba poszukać przejścia z powszechnego nastawienia na konkurowanie do współdziałania. Muszą powstać światowe formuły skutecznego podejmowania koniecznych decyzji (nie wystarcza zasada najniższego wspólnego mianownika skutkująca minimalnymi i dalece niewystarczającymi działaniami).

– Zmiany klimatu, brak wody i żywności mogą wywołać niewyobrażalne migracje z biednego Południa w kierunku bogatej Północy, a ciągle nie mamy nowatorskiego i perspektywicznego pomysłu jak ten problem rozwiązywać. Budowanie murów granicznych niczego nie rozwiązuje.

W referacie pt. Czynniki warunkujące efektywność inwestycji gospodarstw rolnych w województwie kujawsko-pomorskim dr hab. inż. Roman Sass (KPSW) analizował wdrażane po 1990 r. procesy modernizacji gospodarstw rolniczych w regionie z wskazaniem czynników warunkujących efektywność. Sformułował m.in. następujące wnioski:

– Wdrażane od przywrócenia gospodarki rynkowej (po 1990 r.) programy wsparcia modernizacji gospodarstw rolniczych poprawiały sytuację dochodową rolników korzystających z programów jednak nie zwiększały efektywności, co nie tworzy przesłanek na przyszłość.

– Mały rozmiar inwestycji nie prowadzi do przełomu w funkcjonowaniu gospodarstwa rolniczego – co najwyżej reprodukuje i powiela sytuację zastaną.

– Inwestycje realizowane w ramach krajowych programów wsparcia i środków unijnych przyczyniły się do zwiększonej polaryzacji majątkowej (pod względem obszaru i szczególnie majątku trwałego).

– W latach 2004-2015 nieznacznie wzrosła produktywność czynników produkcji. Produktywność ziemi w większości gospodarstw była na zbliżonym poziomie, a największy wzrost produktywności dotyczył wydajności pracy.

– Gospodarstwa o najmniejszej efektywności dysponowały prawie takim samym potencjałem produkcyjnym (ziemi i majątku trwałego) jak gospodarstwa o największej efektywność. Największy wpływ na efektywność całkowitą gospodarstw miały koszty. Zarówno koszty ogółem jak i koszy amortyzacji, utrzymania budynków i maszyn pogarszały efektywność. Poprawy efektywności muszą rolnicy szukać w ograniczeniu kosztów i to głównie kosztów stałych, co podkreśla wagę dobrego planowania inwestycji i unikania tzw. przeinwestowania.

– Rosnące po akcesji Polski do UE dopłaty, zarówno bezpośrednie jak i do inwestycji pogarszały efektywność. Potwierdza to dość powszechny pogląd, że dopłaty osłabiają znaczenie efektywności jako ważnego źródła dochodów.

– Spośród czynników jakościowych duże znaczenie dla efektywności gospodarstw miała systematyczna wymiana materiału siewnego jak i stosownie nowych technologii, które poprawiały efektywność. Natomiast posiadanie nowej generacji maszyn pogarszało efektywność. Sam fakt posiadaniamaszyn nie gwarantował bowiem wyższej efektywności, a wręcz przeciwnie wzrastały koszty stałe. Inwestycje mające pozytywny wpływ na efektywność, to inwestycje w zakup gruntów.

– Wielkość dochodów była mocno zróżnicowana, zróżnicowanie to wynikało nie tylko ze skali inwestowania, ale przede wszystkim z wielkości obszarowej gospodarstw. Ważnym czynnikiem wzrostu dochodów były rosnące dopłaty bezpośrednie oraz dopłat do inwestycji, a także przyrost powierzchni użytkowanych gruntów.Ze zmiennych chrakteryzujących efektywność w badanych gospodarstwach potwierdzony został wpływ efektywności skali produkcji.

– Z wyników badań wynika jednoznacznie, że dochody gospodarstw zależały głównie oduwarunkowań zasobowych i instytucjonalnych, a w niewielkim stopniu odefektywności wykorzystania potencjału produkcyjnego. Istotny wpływ na dochody miały także relacje rynkowe. Szczególnie widoczne to było po 2012 r. kiedy na skutek pogorszenia koniunktury w rolnictwiewystąpił duży spadek dochodów.

Ostatni referat pt. Rola funduszy obcych w finansowaniu gospodarstw rolniczych w woj. kujawsko-pomorskim zaprezentował dr inż. Tadeusz Sobczyński (KPODR). Badanie wykazało wyjątkową rolę kapitałów obcych w finansowaniu modernizacji gospodarstw rolniczych w regionie, m. in.:

– Poprawne użycie kapitałów obcych może przyspieszyć modernizację gospodarstwa rolniczego oraz zwiększać rentowność kapitału własnego. O takiej sytuacji mówimy, że wystąpił efekt dźwigni finansowej, gdyż oprócz majątku finansowanego z funduszy własnych,również ta część majątku, która jest finansowana z funduszy obcych też pracuje na rentowność kapitału własnego (podnosi, lewaruje rentowność).

– Gospodarstwa rolnicze w Polsce, na tle gospodarstw duńskich i francuskich, charakteryzują się skromnym korzystaniem z kapitałów obcych, dominuje kapitał własny. Jednak, wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej gospodarstw maleje udział kapitału własnego w finansowaniu majątku i narasta skłonność do ekspansywnych strategii finansowych.

– W gospodarstwach woj. kujawsko-pomorskiego w latach 2004-2017 w miarę wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstw rosła rentowność aktywów ogółem. Po przekroczeniu poziomu 5% rentowności aktywów, dalszy jej wzrost skutkował ponad proporcjonalnym przyrostem rentowności kapitału własnego. W efekcie gospodarstwa największe, o najwyższej rentowności aktywów charakteryzowały się najwyższą rentownością kapitału własnego, a różnica między jedną i drugą rentownością sięgała 3,0-3,5 punktu procentowego. Dowodzi to występowania efektu dźwigni finansowej – korzystanie z funduszy obcych podnosiło rentowność kapitału własnego. Analogiczne zależności stwierdzono też w przypadku gospodarstw z woj. wielkopolskiego.

– W gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego udział funduszy obcych w finansowaniu majątku rósł wraz z wielkością ekonomiczną. Jednocześnie, w okresie 2004-2009 obserwowaliśmy trend wzrostowy, a następnie załamanie korzystania z kapitału obcego. Załamanie mogło być spowodowane światowym kryzysem finansowym. Prowadzone przez SGH wieloletnie, systematyczne badania koniunktury w Polsce potwierdzają wystąpienie po 2009 r. skokowego pogorszenia nastrojów gospodarstw rolniczych, gotowości do inwestowania i zaciągania kredytów.

– W latach 2004-2017 wraz z wzrostem wielkości ekonomicznej gospodarstwa rósł udział funduszy obcych w finansowaniu majątku, co znajduje odbicie w rosnącym mnożniku kapitału własnego, a efektem był wzrost rentowności kapitału własnego. Zarówno w woj. kujawsko-pomorskim jak i wielkopolskim najwyższą rentowność kapitału własnego osiągały gospodarstwa najmocniej wspierające się funduszami obcymi.

– Wraz z wzrostem mnożnika kapitału własnego w gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego rósł stopień reprodukcji majątku. Gospodarstwa wchodziły w fazę reprodukcji rozszerzonej, gdy mnożnik kapitału własnego przekraczał wartość 1,09-1,10 (to oznacza, że wartość majątku o 9-10% przewyższa wartość kapitału własnego). Najwyższy stopień reprodukcji majątku występował w grupie gospodarstw, które charakteryzowały się najwyższym mnożnikiem kapitału własnego (na poziomie 1,31-1,34 w woj. kujawsko-pomorskim i 1,23-1,27 w woj. wielkopolskim).

– Badania wykazały, że możliwości wzrostu potencjału wytwórczego gospodarstwa rosną wraz z wielkością ekonomiczną i stopniem korzystania z funduszy obcych. To warunkuje inwestycje innowacyjne i rozwój. Inwestycje w ziemię tworzą najlepsze przesłanki do wzrostu wydajności i dochodowości pracy w gospodarstwach specjalizujących się w chowie zwierząt ziarnożernych (świnie, drób), następnie w gospodarstwach z chowem bydła mlecznego i gospodarstwach wielostronnych, a najgorsze – w gospodarstwach polowych (specjalizujących się w produkcji zbóż, oleistych i strączkowych).

– Zwiększanie relacji majątek/ praca w gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego prowadziło do wzrostu produktywności i dochodowości pracy. W przypadku gospodarstw z chowem ziarnożernych, gospodarstw wielostronnych oraz polowych, po przekroczeniu pewnego poziomu wsparcia pracującego majątkiem następuje załamanie wydajności, a zwłaszcza dochodowości pracy. Są to symptomy tzw. przeinwestowania.

– W latach 2004-2017 w gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego oprócz wielkości ekonomicznej, kierunek produkcji również znacząco różnicował udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku. Gospodarstwa polowe stosowały wyraźnie bardziej ekspansywne strategie finansowe niż gospodarstwa z chowem zwierząt ziarnożernych, gospodarstwa z bydłem mlecznym i gospodarstwa wielostronne.

– Przeprowadzone analizy prowadzą do dwóch bardzo ważnych wniosków ogólnych. Po pierwsze, umiejętne korzystanie z funduszy obcych może poprawiać rentowność kapitału własnego i sytuację pieniężną gospodarstwa. Po drugie, podstawowym zagrożeniem związanym z korzystaniem z funduszy obcych nie są koszty (prowizje i odsetki, koszty transakcyjne), lecz trwała utrata płynności przy przyjęciu zbyt krótkiego okresu spłaty rat. Można nawet postawić tezę, że nie ma tak dobrego (o wysokiej rentowności pomysłu gospodarczego), którego nie da się zniszczyć złym finansowaniem. Pamiętajmy o tym!

Gospodarstwa inwestujące wymagają trwałej asysty doradczej, gdyż wejście w cykl inwestycji modernizacyjnych i zarządzanie ich finansowaniem jest samo w sobie wielkim wyzwaniem, a w warunkach rosnącego ryzyka rynkowego (globalizacja) i przyrodniczego (ocieplania klimatu) potęguje się. Właściwe rozpoznanie tendencji oraz czynników destabilizujących i stabilizujących dochody rolnicze to podstawa ograniczania ryzyka i sprawnego zarządzania inwestującym i rozwijającym się gospodarstwem.

Wyniki konferencji powinny zainteresować aktywnych rolników i liderów organizacji rolniczych, doradców, nauczycieli szkół rolniczych, pracowników regionalnych agencji rolniczych oraz administracji i samorządu zajmujących się rolnictwem, wszystkich poszukujących dróg rozwoju gospodarstw, rolnictwa i obszarów wiejskich.

Warto w całości przeczytać  referaty dostępne w załączonych materiałach konferencyjnych. Pożytecznej lektury.

Do pobrania:

matriały konferencyjne 26.02.20

tekst: dr inż. Tadeusz Sobczyński
foto: Jarosław Domiński
KPODR w Minikowie

Przedstawiciele Grupy operacyjna Przyzagrodowa Gęś Kołudzka.

17 lutego w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie odbyło się spotkanie finalizujące prace nad utworzeniem nowej grupy operacyjnej „Przyzagrodowa Gęś Kołudzka”, zakończone podpisaniem umowy konsorcjum. Grupa planuje złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach działania Współpraca.

Skład grupy operacyjnej

– Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka (lider konsorcjum);

– Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie;

– Fundacja Hodowców Polskiej Białej Gęsi;

– Tadeusz Rydzkowski;

– Agata Augustyniak;

– Mariusz Górski;

– Wiesław Świtała;

– Renata i Jacek Osojca;

– Edyta Tęcza-Maciejewska;

– Andrzej Tęcza;

Cel projektu

Grupa planuje stworzenie produktu „Przyzagrodowa Gęś Kołudzka”. Zwierzęta będą żywione w sposób typowy dla chowu przyzagrodowego. Planuje się stosowanie zoptymalizowanych mieszanek skomponowanych na potrzeby projektu, niezawierających komponentów GMO. Wśród kluczowych składników pasz wymienia się: owies, zioła uzupełniane zielonkami, odpadami warzywnymi i runią pastwiskową. Zakłada się opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu żywieniowego, który będzie realną alternatywą dla hodowców gęsi. Projekt zakłada również wdrożenie innowacji technologicznych do chowu gęsi.

tekst: Marcin Skrok, Broker innowacji

fot.: Jarosław Domiński

12 lutego 2020 roku w sali konferencyjnej w Minikowie odbyło się szkolenie dla hodowców i producentów bydła mięsnego. Organizatorami tego przedsięwzięcia był Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie wraz z Polskim Związkiem Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego.

Szkolenie otworzyli Janusz Piotrowski – Dyrektor Biura Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego wraz z Markiem Witkowskim – Zastępcą Dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Pierwszym prelegentem był lekarz weterynarii Wojciech Wójcik, który przedstawił hodowcom zagadnienia dotyczące procedur weterynaryjno-zootechnicznych w hodowli bydła mięsnego, omówione zostały zasady praktycznego wykonania u bydła sondowania, trokarowania, dekornizacji oraz odkażania pępka, zaprezentowano zalecenia odnośnie monitoringu zwierząt i prawidłowych wycieleń. Wykład miał charakter praktyczny i został wzbogacony w filmy instruktażowe.

O środkach pomocowych dla hodowców i producentów bydła mięsnego w roku 2020 mówił Łukasz Piotrowski – główny specjalista ds. ekonomiki z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Przedstawił działanie „Dobrostan zwierząt”, które ze względu na to, że jest nowym działaniem wzbudziło duże zainteresowanie wśród uczestników szkolenia. W ramach tej pomocy rolnicy utrzymujący bydło lub świnie będą mogli starać się o dodatkowe wsparcie finansowe, jeżeli poprawią warunki utrzymania zwierząt ponad wymagane normy. Rolnicy będą mogli składać wnioski o wsparcie od 15 marca do 15 maja danego roku – drogą elektroniczną w ramach formularza eWniosekPlus. Omówił również środki pomocowe takie jak: „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000” oraz „Modernizacja gospodarstw rolnych” obszar d.

Ostatnim punktem szkolenia był temat o aktualnej sytuacji na rynku wołowiny w Polsce, o której mówili Dyrektor KPODR, Dyrektor Biura PZHiPBM wraz z lekarzem weterynarii.

Szkolenie zakończyło się dyskusją i obiadem. Wszystkim uczestnikom szkolenia dziękujemy za przybycie!

Tekst: Daria Andrzejewska

Fot.: Jarosław Domiński, Daria Andrzejewska

7 lutego 2020 roku w hotelu Sheraton w Warszawie odbyła się uroczysta Gala XXVI edycji Ogólnopolskiego Konkursu ROLNIK-FARMER ROKU, w której wzięli udział finaliści, laureaci oraz zaproszeni goście.

Konkurs organizowany jest pod patronatem: Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz JM Rektora Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Patronat medialny objęła TVP1, wydawnictwo APRA oraz multiportal rolny „Agropolska”.

Laureatami XXVI edycji Konkursu i zdobywcami tytułu „ROLNIK-FARMER ROKU” w poszczególnych kategoriach zostali :

• gospodarstwa rodzinne

– produkcja roślinna – Ludmiła i Michał Sznajder z Karnicz
– hodowla bydła – Mieczysława i Jan Tylka  z Tokarni
– hodowla trzody – Marzena i Łukasz Kieras z Komorowa

• gospodarstwa o alternatywnych źródłach dochodu

– Anna i Jan Kępa, Barbara i Paweł Kępa z Ligoty Wielkiej
– Agnieszka i Ernest Kaźmierczakowie z Warszówki

• działy specjalne produkcji rolnej

– Danuta i Zygmunt Stromscy z Kczewa

• działy specjalne produkcji rolnej

– Agnieszka Taraszkiewicz Winnica Bona Terra z Krzyżówki  

• przedsiębiorstwa rolnicze

– Marian Pankowski, Przedsiębiorstwo Rolniczo Hodowlane GAŁOPOL Sp. z o.o. z Gałowa

KPODR w Minikowie, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Lipnie zgłosił do Konkursu Winnicę Bona Terra, pani Agnieszki Taraszkiewicz. Właścicielka na powierzchni 4,26 ha (Krzyżówki, gmina Lipno) założyła i prowadzi wspaniałą winnicę. Gospodarstwo wyposażyła w sprzęt i urządzenia do produkcji wina. Rozbudowała system piwnic do leżakowania. Cały czas poszerza swoją wiedzę dotyczącą prowadzenia i produkcji win w kraju oraz za granicą. Prowadzi dodatkowo działalność edukacyjną. Uczy jak uprawiać winorośla i produkować dobre wino w naszych warunkach.

Tekst, foto: Małgorzata Kołacz, KPODR

Hodowla zwierząt futerkowych w Polsce ma prawie 100-letnią tradycję. Pierwsza ferma lisów srebrzystych została założona w 1925 r. pod Bielskiem, dwa lata później Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych założyło fermę listów na terenie nadleśnictwa Zbiczno w województwie toruńskim. Norki, jenoty, listy i szynszyle to udomowione zwierzęta gospodarskie tak samo jak trzoda chlewna czy bydło. Każda hodowla podlega nadzorowi Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Ochrony Środowiska, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Pracy i Inspekcji Budowlanej. Te państwowe organy są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie każdej fermy, największą jednak rolę odgrywają sami hodowcy, którzy codziennie doglądają swoich zwierząt by zapewnić im jak najlepszy dobrostan.

W sobotę, 1 lutego 2020 r. w siedzibie firmy Skinpolex Sp. z o.o. w Bydgoszczy odbył się XXII Pokaz surowych skór futerkowych. Oceniane były norki zarówno samce i samice w różnych odmianach barwnych: silverblue, palomino, białe, cross black-silverblue, mahogan, demi wild, topaz i szafir. Przybyłych gości powitali – Prezes firmy Skinpolex Sp. z o.o. Roman Horoszczuk, dr n. wet. Tadeusz Jakubowski oraz Rajmund Gąsiorek – Prezes Polskiego Związku Hodowców i Producentów Zwierząt Futerkowych, który był współorganizatorem wydarzenia. Głos zabrał również Prezes Naczelnej Rady Łowieckiej prof. Paweł Piątkiewicz, który deklarował dalszą współpracę ze  środowiskiem hodowców oraz poseł Zbigniew Ajchler, przedsiębiorca rolny i samorządowiec. Do Bydgoszczy przybyli licznie hodowcy, przedstawiciele firm branżowych, przedstawiciele świata nauki z IZ PIB w Balicach koło Krakowa, z SGGW w Warszawie, UPH w Siedlcach oraz specjalistki ds. oceny zwierząt futerkowych Lilianna Beszczyńska oraz Agnieszka Brzezińska z Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt w Warszawie. Omówiona została bieżąca sytuacja  na rynku futrzarskim przez firmy Saga Fur i Kopenhagen Fur zajmującymi się bezpośrednio aukcjami, dysponującymi najobszerniejszą ofertą najwyższej jakości skór futerkowych, pochodzących ze ściśle nadzorowanych źródeł w Europie.

Jeśli chodzi o światową produkcję na pierwszym miejscu  w produkcji norek znajdują się Niemcy, Polska, Chiny, USA z Canadą i Holandia. Największym odbiorcą skór są Chiny, Hong Kong i Tajwan (75%) Zachodnia Europa (11%), Rosja, Grecja, Turcja (9%), Południowa Korea (4%), Północna Ameryka (1%).

W sezonie 2018/2019 ceny norek były poniżej kosztów produkcji, natomiast produkcja lisich skór znów zaczęła się opłacać. Prognozy dla nowego sezonu 2019/20 r. nadal stanowią wyzwanie, oferty aukcyjne na całym świecie spadną o 30%.

Polskie futra są rozpoznawalną marką i produktem na światowym rynku, sprzedawane są do domów aukcyjnych a następnie do m.in. domów mody. Domy aukcyjne współpracują z światowymi sieciami mody takimi jak: MaxMara, Harrods, Dior, Fendy, Louis Vuitton, które cenią sobie wysoką jakość produktu, nie tylko syntetyczne substytuty.   Życzymy wytrwałości hodowcom, mimo niepewnej sytuacji na rynku oraz udanych i dochodowych aukcji w kolejnych latach.

Otwarcie pokazu, od lewej Prezes firmy Skinpolex Sp. z o.o. Roman Horoszczuk, dr n. wet. Tadeusz Jakubowski
oraz Rajmund Gąsiorek – Prezes Polskiego Związku Hodowców i Producentów Zwierząt Futerkowych

Podczas pokazu skór: dr inż. Jacek Zawiślak, Anna Mońko-Łanucha, prof. Dorota Kowalska,
Agnieszka Brzezińska, prof. Paweł Bielański, Lilianna Beszczyńska

Pokaz surowych skór Skinpolex:
Od lewej Agnieszka Brzezińska, prof. Dorota Kowalska, Anna Mońko-Łanucha, Lilianna Beszczyńska, prof.-Stanisław-Socha

Kapcie z norek. Ostatni hit w Chinach,cena 55-160 $

Tekst i foto: Anna Mońko-Łanucha

30 stycznia 2020 r odbył się w Przysieku Koło Torunia X Zjazd Sadowników Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Było to kolejne spotkanie, w którym obok producentów owoców brali udział przedstawiciele firm, nauki i doradztwa. Konkurencja i różne programy wsparcia finansowego sektora rolno-spożywczego spowodowały ogromny rozwój tej branży, w tym również gospodarstw. Rozwijana współpraca z sadownikami daje możliwości zapoznania się producentów z najlepszymi i najnowocześniejszymi osiągnięciami sadowniczymi na całym świecie. Umożliwia to wprowadzenie nowoczesnych technologii do produkcji w sadach. Współpraca firm, jednostek badawczych i doradztwa może doprowadzić do intensywnego rozwoju tego sektora produkcji.

Dariusz Pliszka zastępca Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa
w Bydgoszczy zapoznał uczestników z obchodami Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin, które są okazją do przypomnienia społeczeństwu znaczenie roślin w życiu ludzi. Wywierają one wpływ na wiele aspektów życia i zdrowia społeczeństw: ochronę środowiska naturalnego, produkcję rolną, handel międzynarodowy towarami roślinnymi, samowystarczalność żywieniową, pobudzanie rozwoju gospodarczego, przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatu, deficytu wody i erozji gruntów.

O jakości jabłek na półkach sklepowych jak i o wynikach prowadzonych doświadczeń referował Krzysztof P. Rutkowski z Zakładu Przechowalnictwa i Przetwórstwa Owoców i Warzyw, Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Akcentował znaczne problemy w bieżącym sezonie z dużym zróżnicowaniem jakościowym owoców w handlu, trudnościami
z utrzymaniem wysokiej jędrności miąższu jabłek oraz możliwością wystąpienia szeregu chorób fizjologicznych. Na stan przechowywanych owoców wpłynęły warunki pogodowe w sezonie wegetacyjnym (wiosenne przymrozki, upały, opady gradu) oraz niedotrzymywanie optymalnego terminu zbioru. A kompleks tych czynników negatywnie wpłynął na cechy jakościowe i trwałość przechowalniczą jabłek.

 Wymagania prawne związane z wprowadzeniem nowelizacji ustawy o odpadach przedstawiła Joanna Szaciłło-Joppek z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, Departament Ochrony Środowiska. Obowiązek wpisu do rejestru bazy danych o odpadach (BDO) muszą składać przedsiębiorcy, którzy wprowadzają na rynek produkty, produkty w opakowaniach lub zajmują się gospodarką odpadami. Rejestr podmiotów będący częścią składową elektronicznej bazy danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami (BDO). Wpisów w rejestrze BDO dokonują marszałkowie województw. Wpis do rejestru zobligowani są uzyskać przedsiębiorcy działający w obszarach związanych
z wprowadzaniem na rynek produktów takich jak opony, oleje, preparaty smarowe, pojazdy, sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory, produkty w opakowaniach lub puste opakowania oraz wytwórcy odpadów, prowadzący działalność handlową detaliczną lub hurtową oferujący w sprzedaży torby na zakupy z tworzywa sztucznego, prowadzący PSZOK, odbierający odpady komunalne, transportujący odpady, sprzedawcy oraz pośrednicy w obrocie odpadami, a także organizacje odzysku.

O nowoczesnych rozwiązaniach w produkcji ogrodniczej opartej na mikroorganizmach referował dr Grzegorz Pruszyński z łódzkiej firmy „Bio-Gen”. Wykładowca podkreślił efektywność i biologiczne bezpieczeństwo stosowanych preparatów, zarówno
w doświadczeniach jak i w uprawie roślin.

 Szymon Jabłoński z firmy Bayer posumował ochronę jabłoni w mijającym roku produkcyjnym. Zaznaczył znaczne problemy wynikające z braku odpowiednich lustracji sadów. Przyczyną było zbyt późne zastosowanie zabiegów zwalczających. Miało to szczególne znaczenie w przypadku ochrony jabłoni przed mszycą jabłoniowo-babkową.

tekst: Małgorzata Kołącz
foto: Sylwia Żakowska-Stasiszyn

9 stycznia w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie odbyło się szkolenie pn. „Najważniejsze zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług”. Organizatorem był Dział Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym. W szkoleniu udział wzięło ponad 70 rolników z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.

Wykład przeprowadziła Ewa Stodolna, Główny Specjalista ds. podatków z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Tematem przewodnim był Mechanizm Podzielonej Płatności (MPP) (https://ekon.kpodr.pl/2020/01/21/mechanizm-podzielonej-platnosci-obowiazkowy-dla-wybranych-transakcji/). Uczestnikom przedstawiono nowe przepisy dotyczące mechanizmu, ze szczególnym uwzględnieniem  załącznika nr 15 ustawy o VAT, który zawiera wykaz towarów i usług objętych obowiązkowym split paymentem. Schemat podzielonej płatności omówiono na przykładzie dokonywanych przez rolnikówa transakcji kupna i sprzedaży. Dodatkowo przedstawiono metody wypełniania przelewów, nie tylko elektronicznych, ale także  papierowych. Wspomniano również o zasadach zwolnienia środków z rachunku VAT. Mając na celu zwiększenie bezpieczeństwa transakcji gospodarczych oraz zmniejszenie liczby nieuczciwych podmiotów wyłudzających podatek VAT, wprowadzono elektroniczny wykaz podatników tzw. Białą listę podatników VAT (https://ekon.kpodr.pl/2019/11/12/biala-lista-podatnikow-vat/), która ma na celu ochronę obrotu gospodarczego oraz weryfikację poprawności danych kontrahentów.

Ważnym elementem szkolenia był indywidualny mikrorachunek podatkowy (https://ekon.kpodr.pl/2020/01/21/1975/), który posiada każdy niezależnie czy jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, osobą fizyczną, podmiotem zarejestrowanym dla potrzeb rozliczania podatku VAT czy pracownikiem „na etacie”. Jest to kolejne ułatwienie w rozliczaniu z Urzędem Skarbowym. Warto zaznaczyć, że już w rozliczeniu za miesiąc grudzień 2019 roku, które będzie miało miejsce w styczniu 2020 roku w podatku dochodowym jak również w VAT, każdy podatnik/płatnik podatku, musi wygenerować swój własny rachunek na który będzie dokonywał wpłat z tytułu PIT, CIT oraz VAT.

Na zakończenie przedstawiono zmiany w 2020 roku, tj. m.in. nowe terminy składania deklaracji PIT za 2019 rok. Od 1 stycznia 2020 r. podatnik VAT będzie mógł otrzymać fakturę VAT tylko i wyłącznie na podstawie paragonu, który zawiera numer identyfikacyjny, za pomocą którego nabywca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. Wspomniano także o planowanym zniesieniu deklaracji VAT-7 oraz VAT-7K od 1 kwietnia 2020 r. dla dużych przedsiębiorstw i od 1 lipca 2020 r. dla pozostałych podatników VAT.

Tekst: Paulina Cholewińska, KPODR
Fot. Jarosław Domiński, KPODR

10 stycznia 2020 roku w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie odbyła się konferencja pt. Platforma Żywnościowa – nowe możliwości obrotu produktami rolno – spożywczymi”. Przybyłych gości przywitała P.O. Dyrektora KPODR Lidia Lewandowska, wprowadzenia dokonał Robert Lelental z firmy ALTHERMEDIA, a prezentacje wykonały i przeprowadziły  Radzisława Cabała i Justyna Kryger z Działu Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym KPODR. W konferencji wzięło udział ponad 100 uczestników, w tym doradcy, rolnicy, studenci Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego z Bydgoszczy oraz pracownicy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. 

Więcej informacji o Platformie Żywnościowej
http://platformazywnosciowa.com.pl/

Platforma Żywnościowa – giełda towarów rolno-spożywczych

Platforma Żywnościowa jest to projekt, który powstał z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i został przez to Ministerstwo wpisany do Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 roku z perspektywą do 2030 roku. Projekt ten realizuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w konsorcjum z Instytutem Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego i Instytutem Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Partnerem, głównym wykonawcą i operatorem Platformy Żywnościowej jest konsorcjum Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A. i Towarową Giełdą Energii S.A. pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego. Finansuje go Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu “Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków” GOSPOSTREG.

Platforma Żywnościowa  zafunkcjonuje na Towarowej Giełdzie Energii S.A. (TGE) jako wyodrębniony Rynek Towarów Rolno-Spożywczych (RTRS) stanowiący segment Rynku Towarów Giełdowych TGE i przeznaczona będzie do prowadzenia obrotu wybranymi produktami rolno-spożywczymi. Towary te spełniają wysokie, jednakowe, powtarzalne wymagania jakościowe określone przez Giełdę i będą zdeponowane w profesjonalnych magazynach mających odpowiedni potencjał i posiadających autoryzację Giełdy.

Projekt składa się z dwóch faz: badawczej i przygotowania do zastosowania badań naukowych w praktyce tak zwanej fazy pilotażowej.

Faza badawcza prowadzona była przez Instytuty od 01.06.2018 do 28.02.2019 roku. Celem badań była ocena wdrożenia zinstytucjonalizowanego obrotu handlowego produktami rolno – spożywczymi. W efekcie ich prac zarekomendowano towary do obrotu giełdowego takie jak pszenicę, koncentrat soku jabłkowego, cukier, odtłuszczone mleko w proszku oraz półtusze wieprzowe, dają się one bowiem łatwo wystandaryzować. Nie są łatwo psujące się i w związku z tym mogą być przechowywane przez dłuższy czas oraz mają na tyle duże wolumeny w kraju, że jest uzasadnione i możliwe wprowadzenie ich do handlu na giełdzie.

Obecnie trwa przeprowadzanie rzeczywistego pilotażu w formule rynku kasowego (SPOT) na wybranym podczas fazy badawczej produkcie – pszenicy. SPOT jest to formuła rynku kasowego i obejmuje ruchy od zawierania transakcji do rozliczenia poprzez fizyczny odbiór towaru i przelew płatności. Wszystkie te działania odbywają się niemalże natychmiast i są gwarantowane przez Giełdę.

Pilotaż w formie przeprowadzania regularnych sesji obrotu przewidziany jest od marca do sierpnia 2020 roku i w tym  okresie będzie prowadzony przez Giełdę (tj. Towarowa Giełda Energii S.A.) bezpłatnie dla uczestników. Opłaty natomiast będą pobierać magazyny i biura maklerskie. Pilotaż ma na celu przetestowanie rynku i zaproponowanie pewnych rozwiązań oraz zachęcenie uczestników do sprawdzenia jak te rozwiązania funkcjonują.

Planowane jest uruchomienie obrotu w dwóch alternatywnych systemach:

– w systemie kursu jednolitego w formie regularnych sesji giełdowych oraz
– w systemie aukcji, które będą organizowane na żądanie oferenta dużej partii towaru (minimum 250 to pszenicy tej samej klasy).

SYSTEM KURSU JEDNOLITEGO polega na prowadzeniu przez Giełdę  regularnych, wystandaryzowanych kontraktów (instrumentów) umożliwiających kupno/sprzedaż towaru złożonego przez uczestników obrotu w Magazynach Autoryzowanych świadczących usługi przechowywania. Pojemność przechowalnicza takiego profesjonalnego Magazynu musi być na poziomie wymaganym przez Giełdę, obecnie 5000 ton. Notowania dla pszenicy klasy B i C prowadzone będą raz w tygodniu, w każdą środę, w godzinach wyznaczonych przez Giełdę dla każdego notowanego instrumentu (jeden instrument odpowiada 25 tonom pszenicy). Uczestnikami obrotu mogą być wszyscy uczestnicy dopuszczeni do działania na RTRS:  bezpośrednio (Członkowie Giełdy tj. domy maklerskie) lub pośrednio (pozostali uczestnicy korzystający z usług za pośrednictwem Członka Giełdy, z którym mają podpisaną umowę).  

Specyfiką notowań w systemie kursu jednolitego jest to, że w ramach jednej sesji notowań transakcje dotyczące danego instrumentu zawierane są po takim samym kursie. Jest to kurs jednolity wyznaczony przez Giełdę na koniec sesji według określonego algorytmu na podstawie złożonych zleceń kupna i sprzedaży dotyczących danego instrumentu. Przyjęty algorytm ma za zadanie określić taki poziom kursu, który umożliwia maksymalizację wolumenu obrotu na danym instrumencie oraz minimalizację różnicy pomiędzy skumulowanym wolumenem towaru w zleceniach sprzedaży i w zleceniach kupna możliwy do zrealizowania. W celu wyznaczenia kursu jednolitego zestawia się wszystkie aktywne zlecenia kupna i sprzedaży. Poziom ceny po którym następuje przecięcie się tak zwanych krzywych pobytu i podaży wyznacza kurs jednolity.

Wyłącznie towar zdeponowany w Magazynie Autoryzowanym dopuszczonym przez Giełdę i podlegającym kontroli przez Jednostkę kontrolno-organizacyjną do uczestnictwa w Systemie Magazynów Autoryzowanych (SMA) może być przedmiotem obrotu. Sieć Magazynów Autoryzowanych rozlokowanych na terenie kraju, spełniających specjalistyczne wymogi organizacyjno-techniczne odpowiada za fizyczny, ilościowo-jakościowy rozrachunek w towarze transakcji giełdowych zawartych między kupującymi a sprzedającymi. Warunkiem zlecenia sprzedaży na Giełdzie jest jego uprzednie zdeponowanie w Magazynie i zaewidencjonowanie przez ten Magazyn w dedykowanym do tego celu systemie informatycznym e-RTRS. Magazyn zobowiązany jest do przyjmowania wyłącznie towaru spełniającego wymagania jakościowe określone przez Giełdę, po uprzednim przeprowadzeniu badań jakościowych  i dokonaniu kolejno klasyfikacji towaru ( np. dla pszenicy klasy A, B lub C). W ramach danej klasy jakościowej mogą być oferowane partie towaru od wielu, różnych oferentów, które podlegają mieszaniu, co oznacza, że nie ma możliwości późniejszego wyodrębnienia konkretnej partii towaru. Od momentu przyjęcia towaru Magazyn Autoryzowany ponosi pełną odpowiedzialność za jego ilość i jakość.

Uczestnik rynku zainteresowany zakupem towaru jest zobowiązany do wniesienia zabezpieczenia finansowego (depozytu transakcyjnego) pokrywającego w pełni zlecenia kupna, które zamierza złożyć podczas sesji.

Zlecenia mogą być składane, modyfikowane i wycofywane w dniu sesji podczas fazy przyjmowania zleceń. Zlecenia złożone na rynek i przyjęte do arkusza zleceń są jawne tzn. uczestnicy rynku mają wgląd do arkusza zleceń prezentującego wolumeny i limity ceny aktywnych zleceń.

Rozliczenie finansowe zawartych transakcji polega na obciążeniu kwotą rozliczenia równą iloczynowi ilości kupionego czy sprzedanego  towaru i ceny transakcyjnej (opłaty pobierane przez giełdę, domy maklerskie) powiększoną o podatek VAT i uznaniu rachunku każdego sprzedającego i kupującego. Rozliczenie to jest przeprowadzane pomiędzy Izbą a jej Członkami w pierwszym dniu roboczym po sesji, a następnie pomiędzy Członkami Izby a ich klientami. W przypadku transakcji zawartych na sesji kursu jednolitego rozliczenie jest bezwarunkowe, tzn. nie zależy od weryfikacji jakości lub odbioru towaru przez kupującego. Po dokonaniu rozliczenia wystawiane są faktury.

Odbiór towaru kupionego na sesji kursu jednolitego Magazyn Autoryzowany jest zobowiązany umożliwić kupującemu w okresie od 2-ego dnia roboczego do 21 -tego dnia kalendarzowego po sesji. Magazyn nie może żądać opłaty za załadunek towaru na środki transportu kupującego. Przed odbiorem towaru kupujący ma prawo do przeprowadzenia badań jakości towaru na koszt Magazynu Autoryzowanego  w jego laboratorium lub na swój koszt w innym laboratorium. W przypadku powstania sporu co do jakości towaru, strony mogą zlecić badanie próbek towarów w Laboratorium Odwoławczym. Ich rolą jest prowadzenie badań odwoławczych na zlecenie uczestników odbioru w celu rozstrzygania czy określona partia towaru spełnia wymagania jakościowe określone przez Giełdę.

SYSTEM AUKCYJNY polega na organizowaniu i prowadzeniu przez Giełdę doraźnych akcji sprzedaży określonej partii towaru (pszenicy klasy A, B, C) należącej do podmiotu dysponującego własnym Magazynem Autoryzowanym, zaewidencjonowanym w systemie e-RTRS. Pojemność przechowalnicza takiego Magazynu musi być na poziomie wymaganym przez Giełdę, obecnie 500 ton. Aukcje będą prowadzone w dni powszechne, w inne niż w systemie kursu jednolitego.
Mają one charakter niejawny, tzn. ani minimalna cena sprzedaży określona przez oferenta, ani ceny i ilości w zleceniach kupujących nie są ujawniane w trakcie trwania aukcji.
Jako kupujący na aukcji mogą brać wszyscy zainteresowani uczestnicy dopuszczeni do działania na RTRS, którzy wpłacili odpowiednie zabezpieczenie finansowe.
Aukcje są rozstrzygane przez realizację zleceń w kolejności od najwyższej oferowanej ceny do najniższej, pod warunkiem, że są one co najmniej równe cenie minimalnej oferenta.

Oferowana ilość towaru musi być wielokrotnością 25 ton, nie może być jednak mniejsza niż 250 ton towaru tej samej klasy. Oferent powinien przesłać do Giełdy najmniej na siedem dni roboczych przed proponowaną aukcja wniosek o przeprowadzenie aukcji wraz z rodzajem i klasą oferowanego towaru oraz proponowaną ceną minimalną sprzedaży. Oferent dodatkowo musi wpłacić wadium wyznaczone przez Izbę, w wysokości wynikającej z ilości wystawionego towaru oraz jego ceny. Wadium podlega zwrotowi po pozytywnie przeprowadzonej aukcji sprzedającemu.

Obciążenie rachunków kupujących dokonywane jest w pierwszym dniu roboczym po aukcji, zaś przekazanie środków na rachunek sprzedającego następuje w 21 dniu kalendarzowym po dniu aukcji, pod warunkiem, że przed upływem 18-tego dnia od aukcji Giełda nie otrzymała od kupującego odpowiednio udokumentowanego zawiadomienia o niewywiązaniu się sprzedającego z obowiązku udostepnienia towaru zgodnie z warunkami transakcji.

Platforma jest pionierskim rozwiązaniem na rynku polskim, a jej głównym celem jest utworzenie giełdy. Sprzedawać za pośrednictwem Platformy będą mogli zarówno mali rolnicy prowadzący rodzinne gospodarstwa jak i wielcy producenci oferujący duże partie towaru. Założeniem projektu jest to, aby podmioty rynku rolno-spożywczego zwiększyły swoją konkurencyjność zarówno na rynku krajowym jak i na rynkach zagranicznych.

Źródło: KOWR
Tekst: Justyna Kryger PE, KPODR w Minikowie
Foto: Jarosław Domiński

Na sali koncertowej Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy odbyła się gala XVI edycji Konkursu "Rolnik Pomorza i Kujaw" (11 stycznia). Imprezę obecnością swą uhonorowali Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Jan Krzysztof Ardanowski oraz Podsekretarz Stanu – Ryszard Kamiński.

Kapituła Konkursu "Rolnik Pomorza i Kujaw" przyznała:

Grand Prix w kategorii Produkcja roślinna:

Barbarze i Tomaszowi Bielińskim z Tuchółki, gmina Kęsowo,

Joannie i Krzysztofowi Skibińskim z Brudnia, gmina Dąbrowa Biskupia,

Monice i Marcinowi Sobiesierskim z Radoszek, gmina Bartniczka,

Grand Prix w kategorii Produkcja zwierzęca:

Monice i Dariuszowi Bartczakom z Samszyc, gmina Osięciny,

Malwinie i Jackowi Górskim z Czamanin Kolonia, gmina Topólka,

Marii i Jarosławowi Janowskim z Murczyna, gmina Żnin,

Grand Prix w kategorii Mleczarstwo i produkcja mleka:

Brygidzie i Edycie Behrendtom z Brzozia, gmina Cekcyn,

Joannie i Pawłowi Dąbrowskim z Łabiszyna Wsi, gmina Łabiszyn,

Grand Prix w kategorii Sadownictwo/ogrodnictwo

Renacie i Andrzejowi Zanieckim z Szabdy, gmina Brodnica,

Grand Prix w kategorii Gospodarstwa wielkotowarowe

Stanisławowi Błażejewskiemu z Smoguleckiej Wsi, gmina Kcynia,

Dodatkowo, została przyznana Nagroda Specjalna Fundacji im. inż. Eugeniusza Michalskiego – Przemysławowi Czepkowi z Brzozia, gmina Brzozie za doskonałe wyniki w produkcji rolnej.

tekst, foto: Małgorzata Kołacz
KPODR w Minikowie