W dniu 20 czerwca br. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu podpisało umowę z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie, na realizację operacji „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”. Operacja realizowana będzie w ramach konsorcjum z jednostkami naukowymi i ośrodkami doradztwa rolniczego w całym kraju, a wspófinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).

 CEL

Operacja ma na celu upowszechnienie wśród rolników dobrych praktyk lub innowacyjnych rozwiązań stosowanych w ekologicznym systemie produkcji żywności. Operacja polega na:

1. założeniu obiektów demonstracyjnych w gospodarstwie/podmiocie prowadzonym w systemie rolnictwa ekologicznego (roślinnego lub zwierzęcego) lub dotyczących przetwórstwa surowców ekologicznych, marketingu produktów ekologicznych i prowadzenia w tych obiektach działalności zgodnie z instrukcją,
2. przeprowadzeniu demonstracji w obiektach demonstracyjnych,
3. organizacji seminariów tematycznych i konferencji

REALIZACJA

Na terenie całego kraju powstanie 235 obiektów demonstracyjnych. Będą one założone w gospodarstwach lub podmiotach przygotowujących produkty rolnictwa ekologicznego, posiadających aktualne ekologiczne certyfikaty zgodności produkcji z wymaganiami rolnictwa ekologicznego w zakresie objętym tematem demonstracji. W obiektach tych przeprowadzone zostaną demonstracje z produkcji roślinnej (w tym zboża, rzepak, kukurydza, ziemniaki, bobowate i ich mieszanki, warzywa, sady, rośliny jagodowe, zioła), z produkcji zwierzęcej (bydło mięsne, mleczne, świnie, owce, kozy, króliki, kurczęta rzeźne, pasieki, kury nioski, akwakultura), z przetwórstwa: mleka, mięsa, owoców lub warzyw, zbóż oraz uboju zwierząt.

Realizacja operacji potrwa do końca 2024 roku.

 

Demonstracje ekologiczne – za nami I etap

Za nami I etap demonstracji ekologicznych w ramach Poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” objętego PROW  na lata 2014-2020 w zakresie Rolnictwa ekologicznego- na terenie Polski.

W I etapie realizacji projektu na terenie województwa kujawsko-pomorskiego założono dwie demonstracje ekologiczne z zakresu „przetwórstwa zbóż”. Demonstracja realizowana w Wytwórni Makaronu „Bio” Aleksandra Babalska obejmowała produkcję trzech ekologicznych przetworów zbożowych, tj. mąki pszennej typ 1850, mąki typ 2000, kaszy pęczak ze szczególnym uwzględnieniem dobrych praktyk produkcyjnych i higienicznych. Drugą demonstrację z zakresu „przetwórstwa zbóż” założono w EKO-MŁYN Kazimierza Jachymskiego, a dotyczyła technologii produkcji trzech ekologicznych przetworów zbożowych, tj. mąki pszennej typ 1850, mąki żytniej Razowej typ 2000, mąki z pszenicy okrągłoziarnowej ze szczególnym uwzględnieniem dobrych praktyk produkcyjnych
i higienicznych.

Poza tym rolnicy z województwa kujawsko- pomorskiego uczestniczyli w demonstracjach w zakresie: „przetwórstwo mięsa” w województwie mazowieckim, „przetwórstwo mleka” w województwie podlaskim, „przetwórstwo owoców lub warzyw” województwo wielkopolskie.

 Wszystkie demonstracje prowadzone są w systemie rolnictwa ekologicznego.

W  roku 2023 kolejny etap demonstracji,  które dotyczyć będą ekologicznej produkcji roślinnej oraz hodowli zwierząt, na które już dzisiaj osoby zainteresowane zapraszamy.

 

Opracowała:
Agnieszka Dobosz-Idzik
KPODR w Minikowie

 

 

23 listopada bieżącego roku w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie odbyła się konferencja pt: „Lokalne Partnerstwa Wodne (LPW) w województwie kujawsko – pomorskim szansą aktywizacji lokalnej społeczności na rzecz racjonalnej gospodarki wodnej”. Konferencję przeprowadzono w ramach operacji wpisanej do planu operacyjnego 2022-2023 „Lokalne Partnerstwa Wodne” (LPW).

Uczestników przywitał dr Ryszard Zarudzki, zastępca dyrektora KPODR w Minikowie i Małgorzata Kołacz, wojewódzki koordynator ds. wody. Spotkanie otworzył dyrektor Ryszard Kamiński, który przedstawił ideę inicjatywy tworzenia LPW w Polsce. Głównymi celami konferencji było zapoznanie uczestników z efektami pracy nad tworzeniem LPW w latach 2020 -2022 r. oraz przedstawienie planowanych działań w 2023 r. Jednym z celów było przekazanie informacji o możliwościach wsparcia partnerów w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, Krajowego Planu Odbudowy i Planu Strategicznego WPR 2021- 2027. Intencją organizacyjną Konferencji było kontynuowanie budowy sieci współpracy dla tworzonych w województwie kujawsko-pomorskim LPW.

Podsumowano pracę Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz powołano do niej nowych członków.

Do udziału w konferencji poproszono przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy, Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, Urzędu Marszałkowskiego oraz Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Badawczego Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, Lasów Państwowych , parków krajobrazowych. Na konferencję zaproszono członków Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego, LPW. Zaproszono również przedstawicieli samorządów gminnych i powiatowych, wójtów, burmistrzów i starostów, rolników, przedstawicieli Gminnych Spółek Wodnych.

Wiodącymi tematami wystąpień było wsparcie finansowe działań związanych z poprawą gospodarski wodnej oraz znaczenie retencji wodnej w tym jej znaczenie na poziomie gospodarstwa. Jarosław Wiśniewski, Radca z Departamentu Nieruchomości i Infrastruktury Wsi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił możliwości inwestycyjne w ramach Krajowego Planu Odbudowy oraz rolę LPW we wdrażaniu działania B 3.3.1 KPO. Zaprezentowano harmonogram wdrażania działania "Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof".

Eliza Kaczmarek z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu przedstawiła możliwości pozyskania środków finansowych na inwestycje wodne.

Konferencja była miejscem podsumowania trzech lat pracy w zakresie tworzenia LPW (2020-2022). Prowadzone działania i doświadczenia KPODR w tworzeniu LPW przedstawili dr Ryszard Zarudzki i Małgorzata Kołacz.

Zenon Lewandowski – Ekspert d.s. Rozwoju Obszarów Wiejskich zapoznał uczestników spotkania z warunkami tworzenia LPW w województwie kujawsko-pomorskim oraz
z zadaniami na przyszłość. Następnymi aktywnościami może być weryfikacja założeń poszczególnych LPW pod względem:

• Diagnozy – czy jest potrzebne uzupełnienie  ankiet przez członków LPW?
• Celi, priorytetów inwestycyjnych, kierunków inwestycji – czy pasują do specyfiki powiatu?
• Listy inwestycji priorytetowych – czego brak, co należy zweryfikować lub uzupełnić?
• Określenia zakresu prac dotyczących uzupełnienia treści PPW – jakie aktywności należy podjąć?
• Wstępnej identyfikacji projektów do realizacji w ramach KPO B3.3.1 – które zadania pasują do KPO?

Grzegorz Smytry, Zastępca Przewodniczącego Rady Partnerstw Wodnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Dyrektor RZGW w Bydgoszczy zapoznał uczestników ze znaczeniem retencji wodnej i działaniami prowadzonymi przez RZGW Wody Polskie.

Prof. dr hab. Kazimierz Banasik z Katedry Inżynierii Wodnej i Geologii Stosowanej, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie przedstawił możliwości wykorzystania małej retencji wodnej w gospodarstwie rolnym. Duże zaciekawienie uzyskał temat dotyczący możliwości gromadzenia wody opadowej z powierzchni utwardzonych.

Dr inż. Wiesława Kasperska-Wołowicz z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Badawczego ITP w Bydgoszczy zaprezentowała innowacyjne rozwiązania na rzecz retencjonowania wody oraz przedstawiła przykłady do naśladowania.

Spotkanie posumował dr Ryszard Zarudzki, zastępca dyrektora KPODR w Minikowie.

 

Zapis wideo Konferencji (referaty):

 

Do pobrania:

Wydawnictwo O Lokalnych Partnerstwach Wodnych – całość

 

fot. Marzena Zwiewka

21 listopada 2022 roku w Minikowie w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego odbyło II Forum Grup Operacyjnych województwa kujawsko-pomorskiego zorganizowane przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Wydarzenie to miało na celu popularyzowanie wymiany wiedzy i dobrych praktyk w zakresie wdrażania innowacyjnych rozwiązań w branży rolniczej, między przedstawicielami Grup Operacyjnych. Najwyższą frekwencją wykazali się przedstawiciele jednostek naukowych m.in. z Politechniki Bydgoskiej, Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin oraz Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego PAN. Nie zabrakło również rolników i przedstawicieli przedsiębiorców z branży rolnej i rolno-spożywczej.

W perspektywie finansowej PROW 2014-2020 odbyło się aż 6 naborów w ramach działania „Współpraca”, z czego cztery dotyczyły projektów badawczo-wdrożeniowych i dwa krótkich łańcuchy dostaw. Podpisano ponad 300 umów o dofinansowanie, na łączną kwotę ponad 339 mln złotych. Instytucją zarządzającym tym działaniem jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zatem nie mogło zabraknąć na Forum przedstawiciela tejże instytucji. Do dotychczasowych naborów odniósł się Dyrektor Departamentu Działań Delegowanych Pan Marcin Zieliński. Przedstawił stan realizacji założeń działania Współpraca i omówił harmonogram oceny wniosków ostatniego naboru. Do 26 stycznia 2023 roku na stronie ARiMR ma pojawić się lista rankingowa grup operacyjnych, które otrzymają dofinansowanie w ramach VI naboru. Niestety pieniędzy nie starczy dla wszystkich, więc Grupy walczą w obronie każdego punktu w ocenie merytorycznej. Im więcej zdobytych punktów, tym większe prawdopodobieństwo na otrzymanie dofinansowania. Istnieje szansa na zwiększenie alokacji w ramach działania Współpraca, ale na ten moment ani Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie mogą niczego obiecać.

Ważnym tematem poruszonym w trakcie forum były Grupy EPI (europejskiego partnerstwa innowacyjnego) w Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Temat ten został szczegółowo przedstawiony przez przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z Departamentu Wspólnej Polityki Rolnej (DWPR) oraz Departamentu Innowacji, Cyfryzacji i Transferu Wiedzy (DICiTW). Co ważne, od teraz Grupy operacyjne trafiają pod opiekę DICiTW, co ogłosił w trakcie forum Pan Łukasz Tomczak Dyrektor Departamentu Wspólnej Polityki Rolnej MRiRW.

Organizacja corocznego Forum Grup EPI przyczynia się w znacznym stopniu do tworzenia sieci kontaktów i współpracy, usprawniających transfer wiedzy między nauką, a praktyką rolniczą. Dzięki wzajemnym kontaktom i interakcjom możliwa jest wymiana doświadczeń w zakresie wdrażania innowacyjnych rozwiązań, problemów i przygotowanie się do wyzwań stojących aktualnie przed rolnictwem i obszarami wiejskimi.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.

 

Na przełomie października i listopada br. w Tleniu odbyły się trzy spotkania warsztatowe pt. „Szkolenie Liderów Lokalnych Partnerstw Wodnych” dla przedstawicieli LPW, 17 powiatów województwa kujawsko-pomorskiego. Zadanie realizowane było w ramach operacji wpisanej do planu operacyjnego 2022-2023 „Lokalne Partnerstwa Wodne”.

Celem warsztatów było wypracowanie założeń dalszego rozwoju Lokalnych Partnerstw Wodnych. Wykazanie, że współpraca partnerska umożliwia nowe i lepsze możliwości rozwoju, poprzez połączenie potencjałów poszczególnych partnerów oraz poszukiwanie sposobów wykorzystania ich dla wspólnej korzyści.

Warsztaty obejmowały trzy, dwudniowe szkolenia, których przepracowano takie zagadnienia jak:

Moduł I. 10-11 października 2022 r.

Zasady budowy i funkcjonowania partnerstwa lokalnego ze szczególnym uwzględnieniem Lokalnego Partnerstwa Wodnego (LPW) oraz roli Powiatowego Planu Wodnego (PPW).

Pierwszego dnia, zaproszeni Liderzy pracowali zespołowo pod kierunkiem Ryszarda Zarudzkiego i Zenona Lewandowskiego oraz specjalisty zajmującym się od wielu lat tworzeniem partnerstw
– Rafałem Serafinem.

 

Zenon Lewandowski i Ryszard Zarudzki w trakcie zadania – Czego potrzebuje moje partnerstwo

 

Zajęcia warsztatowe były prowadzone metodami aktywnymi. Pozwoliły one uczestnikom poznać dynamikę procesu budowania partnerstwa z różnych punktów widzenia, poprzez wcielanie się w przydzielone role. Tematem przewodnim gry, była inwestycja liniowa kaskady zastawek, regulujących przepływ i poziom wód powierzchniowych w rowach melioracyjnych, na odcinku 5 km.

Zajęcia prowadzone przez Rafała Serafina

 

Drugiego dnia, I Zjazdu intensywnie pracowano, omawiając wypracowane efekty.

Emilia Szkudlarek-Szymańska, Barbara Wiśniewska, Iwona Giłka w trakcie omawiania zadania – Funkcjonowanie LPW w powiatach

 

Efekty pracy Liderów w zadaniu czego potrzebuje moje LPW

 

Rafał Serafin  animujący partnerstwo

 

Po zajęciach pełnych wrażeń i emocji zrobiono pamiątkowe zdjęcie grupy I Zjazdu Liderów LPW.

 

Moduł II. 25-26 października
Umiejętności społeczne animatora/lidera. Narzędzia pracy lidera partnerstwa: komunikacja, negocjacje, motywowanie, rozwiązywanie konfliktów. Nabycie umiejętności w zakresie animowania aktywności  partnerstwa jako grupy ludzi.

Gościem II Zjazdu był  dyrektor KPODR w Minikowie  Ryszard Kamiński, który przybliżył pierwotne wzorce na jakich zapoczątkowano tworzenia Lokalnych Partnerstw Wodnych oraz rozwinął obraz w województwie kujawsko-pomorskim.

Ryszard Kamiński Dyrektor KPODR w Minikowie oraz Zenon Lewandowski wraz z uczestnikami podczas wspólnego posiłku

 

W trakcie II Zjazdu uczestnicy zostali zapoznani ze skutecznymi sposobami komunikacji wewnątrz i na zewnątrz partnerstwa. Uczestnicy pracowali nad zbudowaniem strategii informacji dla naszej sieci partnerstw wodnych w województwie. Celem było uświadomienie potrzeby komunikacji w LPW, czego efektem była praca domowa – Kto jest kim w naszym partnerstwie.

Jakub Skonieczny z LPW powiatu toruńskiego przedstawia rezultaty pracy zespołowej – Strategia informacji – potencjalni odbiorcy

 

Arkadiusz Łyczywek z LPW powiatu świeckiego przedstawia- Formy komunikowania partnerstwa

 

Główny prowadzący II Zjazd LPW – Magdalena Andrzejewska coach&mentor&szkoleniowiec, przeprowadziła bardzo dobrze oceniane przez uczestników zajęcia z wiedzy i umiejętności społecznych animatora. Uczestnicy wzięli udział w zajęciach w trakcie których zostali poddani próbie zmianiy na Lidera czyli aktywnego członka partnerstwa. Poznali też tajniki motywacji czyli jak motywować do pracy oraz jak przewodzić grupie partnerskiej. Omówiono style zachowań ludzkich – konflikt i negocjacje jako metody rozwiązywania sytuacji spornych.

Magdalena Andrzejewska prowadząca zajęcia – wiedza i umiejętności społeczne animatora

 

Zwieńczeniem drugiego dnia warsztatów było pamiątkowe zdjęcie grupy II Zjazdu Liderów

Uczestnicy II Zjazdu LPW w Tleniu

 

Moduł III WODNY. 9-10 listopada pt. „Uwarunkowania prawne inwestycji wodnych, rola i zadania instytucji działających w zakresie gospodarki wodą, finansowanie inwestycji wodnych, uwarunkowania wynikające ze zmian klimatu”.

W trakcie tego Zjazdu LPW, Liderzy Lokalnych Partnerstw Wodnych spotkali się wspólnie z Doradcami z Powiatowych Zespołów Doradztwa Rolniczego województwa kujawsko-pomorskiego.

Doradcy PZDR razem z Liderami LPW wspólnie na warsztatach

 

Warsztaty są aktywną formą zajęć, która  przerodziła się w burzę mózgów. Utworzone kilkupowiatowe zespoły, pięknie współpracowały i zaskakiwały kreatywnością. Wypracowane projekty i pomysły na pewno zaowocują w przyszłości inwestycjami.

 

Józef Gawrych z LPW powiatu świeckiego przedstawia wspólną pracę zespołu.

 

Sieciowanie Lokalnych Partnerstw Wodnych w woj. kujawsko-pomorskim wypracowane przez zespoły warsztatowe

 

Emilia Kwiatkowska z LPW powiatu brodnickiego, Karol Eichberger z LPW wąbrzeskiego realizują zadanie
– Wspólne projekty wdrażane na poziomie województwa.

 

Efekt warsztatowej pracy uczestników III Zjazdu

 

Gośćmi III Zjazdu byli przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Przemysław Mędkowski z Wydziału Rozwoju Wsi nakreślił założenia Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 oraz przedstawił możliwości wsparcia przez Urząd Marszałkowski działań na rzecz racjonalnej gospodarki wodnej w rolnictwie.

Goście Rafał Chruścicki, Przemysław Mędkowski, Przemysław Grabarek z Urzędu Marszałkowskiego w trakcie wystąpienia

 

Ostatniego dnia zaplanowane były 3 wystąpienia online. Zaprezentowano źródła finansowania LPW i ich partnerów.

Wystąpienie 1. Wsparcie LPW w ramach Krajowego Planu Odbudowy i zwiększania odporności w 2023 r. Przekazano informacje o potencjalnych źródłach finansowania inwestycji wodnych – MRiRW.

Wystąpienie 2. Działanie 5.1: „Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej”  w ramach poddziałania: „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych – PROW 2014 – 2020 – ARiMR OT w Toruniu.

Wystąpienie 3. Założenia i zadania do realizacji w ramach Planu Przeciwdziałania Skutkom Suszy (PPSS). Możliwości współpracy pomiędzy Liderami Lokalnych Partnerstw Wodnych w województwie kujawsko-pomorskim z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy

Wystąpienia online dotyczące źródeł finansowania

 

Stanisław Rakowski Kierownik PZDR w Sępólnie Krajeńskim
wraz z uczestnikami III Zjazdu w trakcie wystąpień zaproszonych prelegentów online

 

III Zjazd zakończono tradycyjnie zdjęciem uczestników

 

Konkurs na najlepszy ser w województwie kujawsko-pomorskim

10 listopada 2022 r.

 

Jury w składzie:

Przewodniczący: dr hab. Antoni Pluta, prof. SGGW
Zastępca przewodniczącego: Sylwester Wańczyk
Członek Jury: Marek Stelmaszuk
Członek Jury: Gieno Mientkiewicz

 

Podczas Konkursu Jury Konkursowe oceniło propozycje prac konkursowych w oparciu o kryteria określone w § 7 REGULAMINU KONKURSU NA NAJLEPSZY SER W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM PN. „ArcySer” i tym samym wyłoniło najlepszych uczestników konkursu:

NAGRODA SPECJALNA
za Ser Hrabiego Kazimierza 
Gospodarstwo Rolne Ślesin

NAGRODA GŁÓWNA w kat. I – sery dojrzewające twarde i półtwarde
za ser Pan Liwko Malinowy Chruśniak
Piotr Jarecki

NAGRODA GŁÓWNA w kat. II – sery dojrzewające miękkie i półmiękkie w tym pleśniowe
za ser Fermin Malinowy Chruśniak
Piotr Jarecki

NAGRODA GŁÓWNA kat. III – sery świeże (podpuszczkowe, twarogi, kwasowo-podpuszczkowe)
za Twaróg pełnotłusty Gospodarstwo "Rolne Spod Czarcich Gór"
Piotr Urtnowski

NAGRODA GŁÓWNA kat. IV – sery parzone (pasta filata)
za Ser wędzony
Elżbieta Miodowska

WYRÓŻNIENIE w kat. I – sery dojrzewające twarde i półtwarde
za ser Witek
Gospodarstwo Rolne Emilia i Krzysztof Witkowscy "KozieŁawy”

WYRÓŻNIENIE w kat. III – sery świeże (podpuszczkowe, twarogi, kwasowo-podpuszczkowe)
za Ser twarogowy
Jarosław Paluch

 

 

 

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.
Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)
w ramach   Poddziałania „Wsparcie dla szkolenia doradców” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Instytucja Zarządzająca PROW 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

 

RELACJA Z KONFERENCJI PODSUMOWUJĄCEJ WARSZTATY W RAMACH OPERACJI:
„Identyfikacja i promocja żywności wysokiej jakości szansą
dla lokalnych producentów”

26 – 28 października 2022 r.
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii

 

W dniach od 26 do 28 października 2022 r. odbyła się, na terenie Wydziału Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, konferencja podsumowująca warsztaty zrealizowane w ramach operacji „Identyfikacja i promocja żywności wysokiej jakości szansą dla lokalnych producentów”, organizowanej przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Przetwórców i Producentów Ekologicznych „POLSKA EKOLOGIA” wraz z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, Podkarpackim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Boguchwale oraz Wielkopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.

W powyższej konferencji wzięli udział uczestnicy serii warsztatów realizowanych na terenie wyżej wymienionych Ośrodków Doradztwa Rolniczego. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele różnych środowisk, zarówno rolnicy będący najważniejszym elementem produkcji żywności, jak i przetwórcy, doradcy, koordynatorzy projektu, przedstawiciele szeroko pojętych instytucji wsparcia rolnictwa oraz nauki, w tym pracownicy naukowi z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

Pierwszego dnia trwania konferencji, po dokonaniu rejestracji i obiedzie, nastąpiło otwarcie konferencji i uroczyste powitanie zaproszonych gości przez władze uczelni reprezentowane przez Jego Magnificencję Rektora  prof. dr hab. Krzysztofa Kowalczyka, prorektora ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą dr hab. Bartosza Sołowieja, dziekana Wydziału Nauk o Żywności i Biotechnologii UP w Lublinie Pana prof. dr hab. Waldemara Gustawa oraz przedstawiciela. Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Przetwórców i Producentów Ekologicznych „POLSKA EKOLOGIA” – Partnera KSOW.

Następnie miały miejsce prezentacje efektów serii warsztatów prowadzonych w każdym z województw. Zostały one przeprowadzone przez koordynatorów regionalnych z województw biorących udział w projekcie oraz prowadzonych warsztaty. Dokonali oni podsumowania warsztatów przedstawiając wnioski z każdego nich.

W kolejnym punkcie uczestnicy wysłuchali, wygłoszonego przez Adama Patkowskiego i Macieja Bartonia, wykładu: Produkcja żywności wysokiej jakości i rynki dla tego typu produktów – krajowy i światowy.

Wykład był dobrym wstępem do panelu dyskusyjnego, podczas którego uczestnicy poruszyli problem rozdrobnionej struktury agrarnej polskiego rolnictwa, który jak się okazuje paradoksalnie nie jest problemem, ale czymś oczekiwanym obecnie przez świadomych konsumentów, chcących coraz częściej nabywać produkty wytwarzane metodami tradycyjnymi w rodzinnych gospodarstwach, stawiających na jakość a nie na ilość. Zdaniem uczestników dyskusji większym problemem jest brak integracji (poziomej i pionowej) oraz poparcia jakości polskich produktów certyfikatami, przez co są one sprzedawane na rynki zagraniczne ze stosunkowo niską marżą, co trzeba koniecznie zmienić. Dodatkowo niejednokrotnie Polska jest jedynie producentem półproduktów, dostarczycielem surowców zamiast odpowiednio droższych gotowych wyrobów. Przykładem tego typu działania jest koncentrat jabłkowy, w którego wytwarzaniu nasz kraj jest potentatem i który trafia następnie na różne rynki na świecie, tracąc polskie pochodzenie, jako że nie pochodzi od jabłek certyfikowanych, takich jak np. jabłka grójeckie. Po dyskusji ogłoszono przerwę kawową, która była okazją do rozmów networkingowych.

Po pauzie, kolejny ekspert – Hubert Gonera przedstawił wykład: Kreowanie marek oraz strategii promocji żywności, w czasie którego poruszono kwestie konieczności szeroko pojętej współpracy poszczególnych wytwórców żywności wysokiej jakości, ze szczególnym naciskiem na proces certyfikacji danego wyrobu i promocji żywności oraz podczas budowy marki, będącej nie tylko daleko idącą inwestycją w przyszłość ale także dużym zasobem kapitałowym. Przedstawiono różnice i analogie pomiędzy strategiami indywidualnych produktów wysokiej jakości a możliwościami wspólnej promocji pod parasolem istniejących na rynku certyfikatów. Odwoływano się do określenia certyfikatów jakości obecnych w Unii Europejskiej jako do wspólnego narzędzia przeciwstawiania się strategią promocji globalnych koncernów, które posiadają często najsilniejsze marki.

Podczas trwającej po zakończeniu wykładu dyskusji poruszono konieczność współpracy i dążenia do integracji uczestników biorących udział w projekcie, aby móc w pełni wykorzystać potencjał polskiego rolnictwa i szeroko pojętego sektora agro. W dalszej części panelu dyskusyjnego nawiązano do doświadczeń z włoskiego rejonu Emilia-Romania, będącego pod względem produkcji wysokojakościowej żywności perłą w koronie kuchni włoskiej. Doświadczeń z zakresu współpracy
w całym łańcuchu produkcji, pomiędzy organizacjami producentów, jednostkami certyfikującymi oraz przedstawicielami samorządu. Samorządu, który postrzega swoją rolę jako kreatora środowiska przyjaznego i sprzyjającego dla wytwórców oraz dążącego do szeroko pojętej integracji i współpracy. Powoływano się także na przykłady francuskie, obfitujące w tworzenie związków producenckich wokół serów i win czy hiszpańskie skupione na jakościowych i dojrzewających wędlinach. W panelu dyskusyjnym padały już propozycje możliwych działań wspólnych służących certyfikacji polskich produktów rolniczych w tym: derenia (podkarpackie), maliny (lubelskie), aronii (lubelskie), szparaga (wielkopolskie), miodów (lubelskie i podkarpackie), kiszonek (wszystkie 4 regiony), wypieków z mąk ekologicznych i zakwasu (wszystkie 4 regiony) oraz wędlin z ras rodzimych wieprzowiny (wszystkie 4 regiony).

Po zakończeniu panelu dyskusyjnego nastąpiło podsumowanie pierwszego dnia konferencji, podczas którego zsyntezowano najważniejsze wątki poruszone podczas trwania wykładów i paneli dyskusyjnych. Podsumowując I dzień konferencji moderator podkreślił konieczność działania ciągłego, wykraczającego poza logikę projektową mającego na celu wsparcie produktów posiadających potencjał tożsamościowy i odpowiednie zaplecze produkcyjne, aby zdobyć rynki europejskie, ale już pod własną marką chronioną oznaczeniem europejskim (Chronione Oznaczenie Geograficzne, Chroniona Nazwa Pochodzenia, Gwarantowana Tradycyjna Specjalność).

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od wystąpienia Aleksander Bednarskiego, który wygłosił wykład na temat krajowych systemów i certyfikatów jakości żywności. Ekspert opisał szczegółowo historię oraz sposoby uzyskania certyfikatów krajowych takich jak znak „Jakość Tradycja” przyznawany przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego.

W dyskusji podczas panelu następującego po wykładzie się dyskusji skupiono się głównie na systemie jakości „Jakość Tradycja”, próbując zrozumieć jakie wymierne korzyści certyfikat przysparza produktom, które mogą się nim posługiwać. W dyskusji pojawiały się różnorodne nazwy produktów posiadających ten znak – najczęściej odwoływano się do Majonezu Kieleckiego. Uczestnicy przyznali, że potencjał oddziaływania znaku jest ograniczony do rynku polskiego.

W dalszej kolejności Maciej Majewski zaprezentował wykład: Unijne systemy i certyfikaty jakości żywności.  Skupiono się na wskazaniu różnych, możliwych do uzyskania certyfikatów jakości takich jak Chronione Oznaczenie Geograficzne i Chroniona Nazwa Pochodzenia. Przykładem, na którym oparł się prowadzący było Jabłko Grójeckie.

Wykład stał się wstępem do prowadzonej dyskusji, na początku której poruszono problem niewielkiej ilości certyfikatów unijnych polskiej żywności, pomimo posiadania dużego potencjału i odpowiedniej jakości surowca. Następnie skupiono się na dwutorowym podejściu do certyfikowania produktów: zarówno na wyrobach, które już się świetnie rozwijają, są rozpoznawalne i potrzebują certyfikatu jako naturalnego kroku w rozwoju ewolucyjnym produktu, ale też takich, które identyfikujemy jako produkty w tej chwili obecne na rynku w stopniu niewystarczającym, zanikające poprzez ograniczanie swojej skali produkcji, ale dysponujące olbrzymimi tradycjami i posiadające ogromny potencjał rynkowy. Być może dzięki projektowi wybrane wyroby powrócą i zyskają odpowiednią rangę i status, a być może będzie mogło się to odbyć jedynie dzięki ich certyfikowaniu. Uczestnicy panelu przywoływali przykłady między innymi: serów korycińskich, fasoli wrzawskiej, obwarzanka krakowskiego i Rogala Świętomarcińskiego.

W kolejnej sesji wykładowej, Michał Rzytki wygłosił wykład: Promocja żywności wysokiej jakości na rynku krajowym – instytucje i instrumenty wspierające. Miał on na celu pokazanie wachlarza możliwości jakimi posługiwać się mogą producenci produktów spożywczych wysokiej jakości w Polsce. Omówiono między innymi działania i kampanie prowadzone przez KOWR, ogólnopolskie targi o profilu spożywczym. 

Po prezentacji nastąpił panel dyskusyjny. Uczestników najbardziej interesowało zachęcenie do udziału w działaniach promocyjnych grup takich jak dzieci i seniorzy oraz osoby o wysokiej świadomości jakościowej żywności. Wskazywano także na efekt latarni, który może zostać zapewniony przez udział w imprezach o wysokiej rozpoznawalności przyciągających między innymi osoby publiczne.

Po niej miało miejsce drugie wystąpienie Pana Rzytkiego tym razem pod tytułem:  Promocja żywności wysokiej jakości na rynku zagranicznym – instytucje i instrumenty wspierające. Wskazano w nim między innymi na możliwość finansowania działań z projektów ministerialnych, współpracy oraz bezpośrednio finansowanych przez Komisję Europejską.

W przypadku panelu dyskusyjnego na temat promocji na rynku zagranicznym znaczna ilość pytań odnosiła się do praktycznych możliwości wsparcia eksportu polskich produktów na rynki zagraniczne wspierane przez znaki – certyfikaty unijne. Uczestnicy panelu wielokrotnie podkreślali konieczność szerszego wykorzystania pozytywnego wizerunku jaki u europejskich konsumentów posiadają certyfikaty Chronione Oznaczenie Geograficzne i Chroniona Nazwa Pochodzenia, które swoją historią datowane są na lata siedemdziesiąte XX wieku.

Po zakończeniu panelu dyskusyjnego nastąpiło podsumowanie drugiego dnia konferencji, podczas którego zsyntezowano najważniejsze wątki poruszone podczas trwania wykładów i paneli dyskusyjnych.

Trzeciego dnia konferencji po przywitaniu uczestników przez prowadzących, został wygłoszony wykład przez Krzysztofa Zielińskiego na temat: Tworzenie i realizacja strategii rozwoju lokalnego. W prezentacji dotyczącej stworzenia i rozwoju strategii rozwoju odwoływano się do konkretnego regionu, poprzez wykorzystywanie w namacalny sposób jego atutów i zasobów, którymi dysponuje. Jako przykład takiego działania możemy podać austriacką Dolinę Wachau, która po zniszczeniu pod koniec XIX w. upraw winorośli, postawiła na morele, uprawiane tam od czasów rzymskich, z których lokalni producenci wytwarzają certyfikowane wyroby.

Podczas po wykładowej dyskusji uczestnicy wskazali, iż podobną drogą może pójść Podkarpacie, posiadające na swoim terenie uprawy derenia, albo Lubelszczyzna, która dzięki połączeniu wielu czynników w tym i środowiskowych związanych ze specyficznym klimatem i urodzajną glebą, umożliwiających uprawę owoców miękkich – stała się dysponującym dużym potencjałem zagłębiem uprawy owoców takich jak aronia, malina, truskawka, borówka.

Kolejny prezentujący Roman Grzesiak przedstawił nowe trendy na krajowym i światowym rynku agro oraz szanse i zagrożenia jakie się z tym wiążą. Wykazał on między innymi daleko idące zmiany w popycie jakie wywołują: pandemia, zmieniające się globalne i lokalne warunki geopolityczne (wojna w Ukrainie) i finansowe (ceny środków produkcji i inflacja). Wskazał on także na wagę bezpieczeństwa żywnościowego na poziomie krajowym i europejskim.

Podczas panelu dyskusyjnego i sesji pytań dało się słyszeć interesujące głosy wypływające jako konsekwencje logiczne z prezentacji eksperta. Pomimo zawirowań globalnych popyt na produkty żywnościowe najwyższej jakości może rosnąć, gdyż zaliczyć je można zarówno do dóbr luksusowych jak również dóbr pierwszej potrzeby dla świadomych ich prozdrowotnego wpływu na organizmy i ogólny dobrostan konsumentów.

Podczas debaty podsumowującej odbywającej się na zakończenie konferencji, dotyczącej wyboru „lokomotyw” wzrostu w obszarze produktów żywnościowych najwyższej jakości oraz koordynacji
i maksymalizacji efektów promocji polskiej żywności, uznano za konieczne zadbanie, aby charakter kulinarny, metody produkcji i wyroby charakterystyczne dla polskich regionów były odpowiednio certyfikowane. Odpowiednio to znaczy w sposób przemyślany wynikający z potencjału, skali produkcji, zaplecza surowcowego oraz możliwości rozwojowych.

W kwestii produktów żywnościowych wspólnych dla wielu polskich rejonów i mających potencjał w zakresie certyfikacji możemy pomyśleć o: kiszonkach, ze względu na to, że do ich tworzenia wykorzystywana jest technikę konserwacji żywności mającą dość duży związek z Polską (kultura i klimat); miodach, charakteryzujących się różnorodnością wynikającą z odmiennych metod produkcji, charakteru klimatu czy bioróżnorodności; przetworach owocowych, takich jak octy, w końcu jesteśmy zagłębiem owocowym, niestety narażonym na wahania cen surowca, więc koniecznością jest pójście w przetwórstwo; gęsinie, naturalnie wypasanej i będącej słynnym w zachodniej Europie polskim produktem, jednak sprzedawanym przez pośredników zagranicznych; czy chociażby rasy rodzime świń utrzymane w chowie tradycyjnym, również ekologicznym z zachowaniem podwyższonego dobrostanu, na czym można budować markę produktu finalnego. Dodatkowo regionalnie, nie możemy zapomnieć o konieczności szybkiej certyfikacji: derenia (podkarpackie), maliny (lubelskie), aronii (lubelskie), szparaga (wielkopolskie), miodów (lubelskie i podkarpackie), wypieków z mąk ekologicznych i zakwasu (lubelskie, kujawsko-pomorskie) oraz wędlin z ras rodzimych wieprzowiny (kujawsko-pomorskie, podkarpackie, lubelskie, wielkopolskie).

W podsumowaniu podkreślano, że żywność wysokiej jakości to przede wszystkim jakościowy surowiec oraz walory zdrowotne i smakowe. Natomiast pod względem formalnym musi to być koniecznie potwierdzone certyfikatem, stanowiącym przepustkę na najwyższe półki najbardziej wymagających rynków. Konsumenci szukający żywności wysokiej jakości oraz polskich produktów, niejednokrotnie zwracają uwagę na certyfikat, który gwarantuje jakość. Dlatego tak ważne jest stworzenie dla każdego regionu listy produktów, które muszą być jak najszybciej certyfikowane i włożone do koszyka wspólnej promocji, a dla tych które mających już certyfikat konieczne jest wsparcie ich w procesie promocji na rynki zewnętrzne, by wartość dodana do pracy polskich wytwórców była możliwie jak najwyższa.

Powinniśmy brać pod uwagę, że przeprowadzona operacja zarówno może jak i powinna stać się początkiem procesu trwającego lata i prowadzącego w konsekwencji do wzrostu ilości polskich produktów certyfikowanych dostępnych nie tylko na rynku polskim, ale także światowych. Wielu uczestników projektu zgłaszało pilną potrzebę i chęć podjęcia sprawnych i konkretnych kroków w tym kierunku.

 

 

Odwiedź portal KSOW – https://ksow.pl. Zostań partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich

Instytucją odpowiedzianą za treść informacji jest Ogólnopolskie Stowarzyszenie Przetwórców i Producentów Ekologicznych „POLSKA EKOLOGIA”